Items filtered by date: Kuarta, 24 Outubru 2018

DILI: Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak, hamutuk membru Governu diskute preparasaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2019. Durante soru-mutu liña ministeriál balun hakarak aumenta orsamentu hodi responde nesesidade ministériu nian.

Ministru Reforma Lejizlativa Asuntu Parlamentár (MRLAP), Fidelis Magalhães hateten, diskusaun ne’e importante hodi hatene planu liña ministeriál kona-ba ezekusaun OJE 2019.

Tuir nia, ministériu ne'ebé finaliza ona mak Ministériu Saúde, Ministériu Edukasaun, Ministériu Agrikultura no Peska, Ministériu Prezidénsia Konsellu Ministru, inklui instituisaun autónoma Estadu sira seluk.

Tuir planu, diskusaun sei kontinua no termina iha loron (29/10), nune’e sei anunsia desizaun finál ba públiku no prepara proposta OJE 2019 ba Parlamentu Nasionál iha meadu Novembru.

Iha fatin hanesan, Vise-Ministru Saúde, Bonifácio Maucoli dos Reis hateten, diskusaun alokasaun envelope fiskál ne’ebé Ministeriál Saúde propoin tokon $41 hodi aloka ba kapitál menór ho transferénsia públika no aloka ba rekursu umanu tanba importante ba ezijénsia ministériu nian.

Nune’e, iha planu orsamentu ba Ministériu Saúde atu sosa tan ambulánsia multi-funsaun sanulu ba ospitál sira, inklui mákina fase raan ba HNGV ho ospitál referénsia sira territóriu laran.

“Ita adisional tokon $6 hodi aumenta tan, tanba nesesidade ospitál referénsia sira iha Timor laran tomak”, dehan Bonifácio, iha edifísiu Ministériu Finansas, Ai-Tarak Laran, horisehik.

Ministériu Saúde propoin tokon $41, maibé parte ekipa tékniku revizaun OJE 2019 propoin tokon $34 . Tanba ne’e, hakarak ezije tenke aumenta tokon $6 hodi kompleta tokon $41 nune’e hataan ezijénsia ospitál sira iha territóriu tomak inklui pesoál saúde sira.

Tuir nia, orsamentu sira ne’e atu rekruta pesoál saúde sira hodi destaka ba postu saúde no sentru saúde sira iha territóriu tomak.

Sosa ambulánsia ne’e importante, maski oras ne’e iha ambulánsia 20 maibé sanulu avaria ona, nune’e hela sanulu mak daudaun ne’e kobre iha territóriu tomak.

Maibé kustu sosa ambulánsia ne’e seidauk lansa informasaun bainhira OJE 2019 hetan ona aprovasaun mak espekula kona-ba montante orsamentu ne’ebé sosa ambulánsia.

Published in Ekonomia

DILI: Bankada Governu husi Partidu Libertasaun Populár (PLP) fó hanoin ba Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guterres ‘Lú Olo’ atu rezolve problema interna no labele hanoin mak vizita estranjeiru.

Published in Politika

DILI: Parlamentu Nasionál prevé ona osan atu sosa karreta Mitsubishi Pajero ho tipu trasaun hodi bele serve deputadu sira ba área remota. Maski nune’e, povu sente hetan traisaun husi polítika deputadu sira nian sosa viatura ne’e.

Grupu estudante sira ne’ebé hamahan-aan iha Movimentu Universitáriu Timor-Leste (MUTL) diskorda totál desizaun PN nian hodi sosa karreta trasaun tanba kondisaun povu nian maioria sei moris iha liña pobreza okos.

“Ami diskorda totál ho ida ne’e (sosa karreta foun) tanba ita haree ba situasaun reál ita nia povu sira enfrenta problema barak”, dehan membru MUTL, Moisés Soares Magno, iha kampus UNTL-Liseu, horisehik.

Nia dehan, PN tenke rezolve uluk problema ne'ebé povu enfrenta no labele halo fali traisaun hasoru povu, tanba deputadu sira ba tuur iha Parlamentu Nasionál sira reprezenta povu.

“Ita nia povu enfrenta problema nesesidade báziku hanesan infraestrutura, edukasaun, saúde no buat seluk tan, la'ós ba tuur iha Parlamentu Nasionál hodi hariku-aan ho sasán Estadu nian”, tenik nia.

Nia esplika, iha momentu kampaña eleitorál partidu polítiku sira promete ba povu hodi serve sira no lakohi atu sosa karreta foun tanba prontu atu uza uza maneira saida de’it hodi hala'o servisu.

Maibé saida mak akontese depois partidu polítiku sira ne’e hetan fiar husi povu. Sira fila trai povu ninia konfiansa hodi buka maneira oioin hodi fó priviléjiu ba sira nia-aan.

Moisés dehan, estudante universitáriu ne'ebé hamahan aan iha MUTL prontu organiza estudante hotu atu halo asaun pasifika bainhira deputadu sira sei nafatin sosa karreta foun.

Iha fatin seluk, Fortunato Mousinho, estudante Universidade Orientál Timor Lorosa'e (UNITAL) la aseita ho desizaun Parlamentu nian ne'ebé atu sosa karreta foun tanba ninia kustu boot liu.

“Nusa deputadu sira la uza nafatin karreta tuan, tanba karreta sira ne'e kondisaun sei di'ak hela”, dehan nia.

Nia husu, antes atu aprova hodi sosa karreta foun presiza tetu didi'ak tanba povu barak mak sei terus. Oras ne’e povu barak sei terus ba dezenvolvimentu.

Sosa Karreta Dala Rua

Parlamentu Nasionál, liu husi Konsellu Administrasaun Parlamentár deside atu sosa karreta Mitshubishi Pajero dala rua. Faze dahuluk sei sosa viatura unidade 48 ho Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2019, nune’e unidade 17 sira seluk sei prevé fali ba OJE 2020 nian.

Karreta unidade 48 ne’e fó prioridade liu atu serve deputadu sira ne’ebé durante ne’e seidauk hetan transporte ruma.

Prezidente Parlamentu Nasionál Interina, Maria Angelina Sarmento hatete, antes ne’e planeia atu sosa karreta 65 ba deputadu tomak, maibé tanba haree ba orsamentu privativu PN ba 2019 nian hetan redusaun makaas ne’e duni hamenus ba unidade 48.

Nia esplika, deputadu sira ne’ebé re-eleitu sei kontinua uza karreta Prado tuan hodi halo servisu, hein PN sosa fali karreta foun iha etapa daruak nian ne’ebé tuir planu sei orsamentu iha OJE 2020 nian.

“Ha’u la fiksa orsamentu hira ba karreta 48 ne’e”, dehan Maria Angelina, iha Uma Fukun PN, horisehik.

Tuir nia, deputadu sira durante ne’e hasoru difikuldade mak menus transporte atu fasilita servisu, liuliu ba halo fiskalizasaun iha área remota.

Tanba ne’e, Konsellu Administrasaun liu husi PN deside atu sosa karreta foun ho marka Mitsubishi Pajero ne’ebé iha trasaun, nune’e deputadu sira uza ba halo fiskaliza saun iha munisípiu to’o área rurál.

Realidade to’o ohin loron karreta ne’ebé limitadu, entaun deputadu lubuk ida sei kontinua uza nia viatura privadu to’o deputadu balun sei sa’e mikrolete no motór hodi mai PN.

Antes ne’e, Parlamentu Nasionál (PN) diskute ona hodi prevé osan atu halo rekizisaun sosa karreta foun ho marka Mitshusibhi Pajero hamutuk unidade 65 hodi fasilita deputadu ida-idak.

Seidauk iha konfirmasaun klaru kona-ba tipu karreta ho marka Pajero ne’e, maibé osan ne’ebé tau hamutuk $2.665.000. Signifika kada karreta foun ne’e sei ho folin $41.000.

Tuir lista presu karreta Mitshubishi Pajero tinan 2018 ho folin variedade konforme ninia tipu. Presu tuun liu maka Mitshubishi Pajero Sport Dakar 4X2 A/T folin $35.400, Pajero Sport 4X2 Ulimate AT folin $36.933, Pajero Sport 4x2 Ultimate Quartz White Pearl AT folin $37.133, no Pajero Sport Dakar 4x4 A/T folin $44.200.

Published in Nasional

Independente Digital TV