DILI: Prezidente Repúblika, Francisco Guterres ‘Lú Olo’, seidauk bele fó informasaun serteza kona-ba Diploma Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2018, ne’ebé Parlamentu Nasionál aprezenta ona atu deside tuir dalan konstituisaun.

DILI: Desizaun Parlamentu Nasionál hodi vota kontra viajen Prezidente Repúblika, Francisco Guterres ‘Lú Olo’, atu partisipa iha Asembleia Jerál Nasoins Unidas ba dala LXXIII, nu’udar orientasaun husi partidu polítiku.

Prezidente Parlamentu Nasionál (PN), Arão Noe de Jesus hateten, desizaun ne’ebé bankada parlamentár foti iha plenária kona-ba viajen Xefe Estadu nian nu’udar desizaun partidu polítiku nian.

Liu husi prosesu votasaun iha Uma Fukun PN, deputadu maioria husi Bankada CNRT, PLP, KHUNTO no Frente Mudansa/UDT ho votu maioria 33 kontra no deputadu sira husi Bankada FRETILIN, PD, no PUDD ho votu 25 maka afavor. Ne’e duni, viajen Xefe Estadu atu ba partisipa iha iha Asembleia Jerál Nasoins Unidas ba dala LXXIII kanseladu.

Arão Noe hateten, nu’udar Prezidente PN mai husi bloku ida, entaun orientasaun polítiku bloku nian ne’e ba hotu-hotu.

“Mezmu Prezidente Parlamentu maibé ha’u tenke submete ba dixiplina partidária… deputadu ne’ebé la kumpre dixiplina parlamentár nia bele hetan recall,” dehan nia, iha Palasiu Prezidensiál Bairru-Pité, horisehik.

Ne’e duni, liu husi soru-mutu ho Xefe Estadu, Arão informa katak desizaun ne’e Parlamentu Nasionál nian tanba iha konstituisaun define klara ona kona-ba separasaun podér. Ne’e duni, hotu-hotu kumpre saida maka lei haruka.

Entretantu, Prezidente Bankada KHUNTO, António Nobre hatete, viajen Presidente Repúblika nian importante tebes atu konsidera tanba reprezenta Estadu ba estranjeiru hodi hametin kooperasaun ho nasaun seluk.

“Ami nia preokupasaun mak Orsamentu Jerál Estadu (OJE) mós seidauk promulga no membru governu mós seidauk kompletu, tanba ne’e presiza iha tempu badak nia laran bele rezolve hafoin bele haree fali ba seluk”, tenik nia.

Labele Uza Kontratu Politika

Entretantu, Bankada FRETILIN hakarak Prezidente Repúblika tenke fuan boot hodi simu desizaun Parlamentu Nasionál nian, ne’ebé deside hodi kansela viajen ba estranjeiru.

Vise-Prezidente Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco hateten, labele mosu kontratu ka barter polítika iha prosesu konstrusaun Estadu nia laran. Partidu bloku labele husu atu Xefe Estadu tenke promulga OJE 2018 maka foin bele afavor ba viajen Estadu Prezidente Repúblika nian.

“Prosesu konstrusaun estadu ida ne’e la’o tuir ninia dalan la'ós mai halo fali kontratu polítika ka ‘tawar-menawar’. Fó ida ne’e, ha’u fó ida ne'ebá. Ne’e labele eziste”, dehan nia.

Entretantu, Prezidente Bankada PUDD, António de Sá Benevides hatete, vota kontra viajen Xefe Estadu nian ne’e hatudu imajen aat Timor nian ba mundu.

Prezidente Repúblika atu reprezenta Estadu hodi ba tuir enkontru altu nivel maibé PN vota kontra, ne’e hatudu ba mundu katak situasaun interna ne’e deskontroladu ne’ebé presiza Xefe Estadu nia prezensa atu rezolve.

“Ita laiha krize boot ida ne’ebé mosu iha ne’e, ita nia OJE no ema na’in sia mak seidauk simu pose ne’e la'ós problema boot. Ita bele rezolve iha ita nia uma laran”, dehan nia.

Ne’e duni, la autoriza PR sai ba vizita Estadu ne’e iha interpretasaun oioin no hatudu imajen aat Timor nian ba mundu.

Hahalok simples hanesan ne’e implika mós ba investidór sira ne’ebé hakarak atu lori sira nia osan mai investe.