Provizoriu, Uma-kain Besik 300 Sofre Impaktu husi Inundasaun iha Inisiu Jullu Featured

By Ekipa INDEPENDENTE Jullu 04, 2022 389
Inundasaun. Foto:Dok. Inundasaun. Foto:Dok.

DILI: Loron hirak tama iha fulan Juñu nia laran udan ne’ebé monu-rai hamosu dezastre iha munisipiu balun iha Timor-Leste. Tuir dadus provizoriu, uma-kain besik 300 mak sofre impaktu husi inundasaun ne’ebé akontese iha fulan Juñu nia rohan to’o inisiu fulan Jullu.

Tuir dadus ne’ebé jornal INDEPENDENTE rekoila, dezastre akontese iha munisipiu Lautem, Kovalima no Vikeke.

Iha Vikeke, udan boot ne’ebé akontese iha 29 no 30 Juñu 2022, rezulta inundasaun iha postu administrative Lakluta, Vikeke Villa, Uatulari no Uatukarbau.

Tuir dadus provizoriu husi Diresaun Nasional Jestaun Risku Dezastre Naturál (DNJRD), Munisípiu Vikeke, uma-kain 265 mak sofre ba dezastre naturais.

Koordenadór DNJRD, Munisípiu Vikeke, Cirilio Soares Gomes informa, provizoriu dadus uma-kain ne’ebé DNJRD rekoila mai husi suku hitu iha postu administrative haat mak hanesan suku Afaloikai, Postu Adaministrativu Uatulari; suku Uani-uma, Postu Administrativu Uatukarbau; suku Maluru, Postu Administrativu Vikeke Villa; Suku Uma-uain Leten, suku Karau-balo, suku Uma-uain Kraik no Dilor, Postu Administrativu Lakluta.

“Dadus husi aldeia no suku idaidak seidauk kompletu tanba ekipa sei iha terenu (rekoila dadus),” dehan Cirilio ba jornalista jornal INDEPENDENTE via telefone, Domingu (03/07).

Iha Munisipiu Kovalima, udan ne’ebé monu rai husi 1 to’o 2 Jullu rezulta uma-kain 40 resin sai vitima.

Tuir informasaun, inundasaun akontese iha suku Suai Loro no Kamanasa iha Postu Administrativu Suai Villa; no iha suku Lalawa, Beiseiuk no Maudemu iha Postu Administrativu Tilomar.

Administrador Postu Administrativu Tilomar, Bendito Maia informa, udan ne’ebé monu iha loron rua nia laran no sei kontinua afeta ba komunidade sira-nia hela fatin.

"Sira-nia toos daudauk ne'e bee estraga hotu, modo, ai-han, hahán sira, liu-liu pateka sira la aguenta, bee lori hotu, bee mai hanesan ona kolan," dehan nia, via telefone, Domingu (03/07).

Kona-ba dadus husi vitima, nia dehan, ekipa sei hala’o hela servisu hodi rekoila.

"Aban (ohin) ne'e mak ita foin bele hatene dadus hira, uma-kain,” dehan nia.

Iha parte seluk, Administradór Munisipiu Kovalima, Francisco de Andrade informa, iha 1 Jullu inundasaun mosu de'it iha suku Suai Loro, maibé iha 2 Jullu aumenta tan ba suku Kamnasa, suku Beiseuk, Maudemu no Lalawa.

"Ami evakua ona populasaun iha Suai Villa, kuaze 100 resin ho totál uma-kain haat nolu-resin ba Sentru evakuasaun Eskola Sekundaria Públiku Numeru I Suai. Populasaun sira ne'e, uma sira bee tama hotu no sasan la aguenta, atu salva mós la biban,” dehan nia.

Aleinde ne’e, prizoneiru na'in 118 mak evakua tanba sira-nia fatin bee-sa’e.

"Ita labele hatete bee ne'e sei sa’e tan ka lae, tanba daudauk ne'e udan sei monu bebeik ho intensidade maka’as,” dehan nia.

Parte Administrasaun Kovalima, nia dehan, kontratu restorante sira iha fatin seguru atu bele oferese hahan ba vitima sira.

Husi parte Sekretáriu Estadu Protesaun Sivil Munisipiu Kovalima apoia oferese ona apoiu emerjensia ba vitima sira.

SETP Seidauk iha Dadus Fiksu

Sekretáriu Estadu Protesaun Sivil, Joaquim José Gusmão dos Reis Martins informa, SETP foin simu dadus provizoriu husi Munisipiu Vikeke.

Tuir dadus ne’ebé SETP simu, nia dehan, uma-kain 176 iha Munisipiu Vikeke mak sai vitima ba inundasaun.

“Dadus provizoriu Iha Munisípiu Vikeke, postu administrativu Vikeke Vila, Suku Uma Lete, hamutuk uma-kain 50, no uma-kraik hamutuk uma-kain 4 no iha postu administrativu Uatulari iha suku Makadiki uma-kain ida, no mós iha postu administrativu Uatukarbau, suku Uani-Uma hamutuk uma-kain 25 mak hetan afetadu,” dehan Joaquim iha edifisiu Ministru Interior, Sesta (01/07).

Iha dezastre ne’e, nia dehan, estraga mós ponte ligasaun entre Uatulari ba Uatukarbau, no ponte Maluru ligasaun Vikeke Vila ba postu administrativu Uatulari.

Aleinde iha Vikeke, nia hatete, dezastre mosu mós iha munisipiu rua seluk hanesan Kovalima no Lautem.

Iha Kovalima, nia dehan, iha uma-kain 4 mak sai vitima.

Enkuantu, ba Munisipiu Lautem, nia dehan, seidauk iha dadus kona-ba uma-kain ne’ebé sai vitima.

“Tuir informasaun ne'ebe ESPS asesu husi entidade relevante katak rai halai taka tomak estrada iha  Postu Administrativu Lospalos,” dehan nia.

Kona-ba apoiu ba vitima sira, nia dehan, SEPS servisu hamutuk ho autoridade lokál no parseiru sira sei oferese apoiu emerjensia.

“Tinan-tinan ita sempre tau orsamentu ba ida ne'e, no mós  ita sei iha stok material, agora ita uza hodi apou ba vitíma sira  no mós foos iha armajen mós sei iha,  enkuantu orsamentu ba tinan ida ne'e ita tau purvolta tokon $300 resin, ne'e prepara ba munisípiu sira hotu,” dehan nia.

PR-ACCCT sei Fó Apoiu Umanitáriu

Prezidente Repúblika José Ramos Horta konvida Asosiasaun Komersiál Komunidade Xineza Timor-oan (ACCCT) atu fó apoiu umanitáriu ba vitima inundasaun iha munisípiu Lautem, Kovalima no Vikeke.

"Prezidente Repúblika José Ramos Horta konvida ami Asosiasaun Komersiál Komunidade Xineza Timor-oan, ami-nia emprezáriu sira mai iha lokraik kmanek ida ne'e atu haree ba asuntu ne'ebé loron hirak liu ba udan boot halo komunidade lubuk ida hetan inundasaun iha ita-nia rai laran liu-liu iha area Suai, Lospalos no Vikeke. Ita-nia maluk barak mak hetan afeita husi inundasaun, ami Asosiasaun, ami sei fila fali ba atu prepara no haree oinsá atu apoiu umanitáriu, liu-liu husi ita-nia Xefe Estadu bele lori apoiu ne'e ba to'o iha vitima sira," informa Prezidente ACCCT, Kathleen Goncalves ba jornalista sira hafoin enkontru ho PR Horta iha Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite, Sesta (01/07).

Nia dehan, ekipa ida husi ACCCT sei tuun ba identifika no rekoila dadus iha terenu molok oferese apoiu.

Kathleen dehan tan, nia parte sei apela ba membru Asosiasaun sira atu halibur apoiu umanitáriu ne'e hodi fó tutan ba vitima sira.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31