Governu Halo Jornada Orsamental Mellora Kriteriu Dezagregasaun Tetu-OJE 2023 Featured

By Mariano Mendonca Jullu 03, 2022 258
Seminariu Jornada Orsamental tinan 2023. Foto:Media Gb.MPCM. Seminariu Jornada Orsamental tinan 2023. Foto:Media Gb.MPCM.

DILI: Governu hala'o surumutuk ba jornada orsamental tinan 2023 nian konklui ho diskusaun hodi mellora kriteriu dezagregasaun tetu orsamentu ba Orsamentu Jeral Estadu (OJE) 2023.

Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes hatete, tinan ne'e sei konklui ho diskusaun atu mellora kritériu desagregasaun tetu orsamentu 2023, hodi fasilita partisipante sira iha prosesu elaborasaun proposta OJE 2023 ho kualidade.

"Deliberasaun sira ne’ebé konstrutivu iha loron ohin sei konsidera atu inklui mós iha faze hirak tuir mai ne’e," dehan nia, iha Ministeriu Finansas, Ai-Tarak Laran, horisehik.

Rekursu prinsipál iha dezenvolvimentu ekonómiku mak ema, la’ós kapitál ka materiál prima, Ne’e duni, tenke investe primeiru iha ema, segundu ema no terseiru ema.

Ministru Finansa, Rui Augusto Gomes, konsidera tema ne’e importante tanba kontempla objetivu prinsipál tolu atu hetan informasaun kona-ba medida 275 ne’ebé kontempla iha Lei Grande Opsaun Planu (GOP) 2023.

"Ho espíritu ne’e duni maka lori Ita mai halibur hamutuk iha Auditóriu ne’e, ho tema: “Mai Ita Konkretiza Medidas iha Lei Grandes Opsoens Planu 2023, hodi Rekupera Ita nia Ekonomia no atinje Dezenvolvimentu ida ne’ebé sustentavel, inkluzivu no reziliente” dehan nia.

Tema ida ne’e importante tanba komtempla objetivus prinsipál tolu, Primeiru Atu hetan informasaun sobre 275 medidas ne’ebé kontempla iha Lei GOP 2023, Segundu Atu hetan informasaun sobre tetu finál globál ba OJE 2023 ne’ebé aprova ona iha Lei GOP 2023 nia laran, terseiru atu diskute kritériu sira ne’ebé sei uza hodi define tetu desagregadu ba OJE 2023.

"Rezultadu ne’ebé Ita hotu espera husi Jornada Orsamentál ida-ne’e mak ne’e: 1) Apresiasaun ba kritériu sira kona-ba tetu desagregasaun; 2) Intende didi’ak prioritizasaun medidas sira iha Lei GOP; 3) Hetan konfirmasaun kona-ba lista obrigasoes sira ne’ebé halo konke Ita-nia OJE hetok rijidu, no ikus mai, 4) Prioridades investimentu Fundu Infraestrutura ba projetu sira la’o hela projetu ne’ebe sei hetan finansiamentu hafoin prienxe kriterius ne’ebé Ministériu Planu Ordenamentu estabelese tiha ona," dehan nia.

Molok ne'e Prezidente Repúblika José Manuel Ramos Horta promulga ona Lei grande opsaun planu tinan 2023 nian, hafoin hetan aprovasaun iha Parlamentu Nasinonal.

"Iha semana rua liubá, Ita-nia Presidente da Repúblika, José Ramos-Horta promulga ona Lei das Grandes Opsoens Planu 2023, hafoin hetan aprovasaun iha Parlamentu Nasionál ho votos a favor 42, Promulgasaun ne’e akontese iha momentu ne’ebé oportunu, bainhira Ita hahú hakat ona husi Faze Planeamentu (Faze Primeiru) ba Faze Orsamentasaun (Faze Segundu) husi Elaborasaun Orsamentu Jerál Estadu 2023," dehan Ministru Rui.

Ho promulgasaun ne’e, Timor-Leste, pela primeira vez, aprova Lei das Grandes Opsoenss do Planu ba 2023 Mandatu Konstitusionál ida ne’ebé mak Oitavu Governu konsege realiza durante ninia mandatu.

"Karik ita hotu sei rekorda, iha fulan-fevereiru liu bá, Presidente da República sesante, Francisco Guterres Lú Olo mós promulga ona Lei Enkuadramentu Orsamentál Lei estruturante ida ne’ebé sai baze ba Ita-nia Reforma Jestaun Finanseira Públikas," dehan nia.

Lei estruturante ne’e halo revolusaun boot ba prosesu Orsamentál no Jestaun Finanseira Públikas, hodi tuir mellór prátikas internasionál no adapta ba sirkunstânsias espesífiku Promulgasaun Lei ne’e nu’udar konkista importante ida ne’ebé mak Oitavu Governu Konstitusionál hetan iha tinan ida ne’e.

Lei foun ne’e estabele faze rua ba prosesu orsamentál Faze Primeiru akontese iha primeiru semestre, ne’ebé uza ba halo planeamentu, ho aprovasaun planu anuál ba kada entidades Estadu no tuir kedan ho aprovasaun Lei das Grandes Opsoens do Planu ne’ebé define medidas prinsipál sira ne’ebé mak Governu sei implementa iha tinan oin mai.

Faze Segundu akontese iha segundu semestre, ne’ebé uza ba orsamentasaun no sei konklui ho aprezentasaun PPL OJE iha dia 1 de Outubro ba Parlamentu Nasionál.

"Ita nia prezensa ohin loron iha ne’e hanesan parte ida husi prosesu orsamentasaun ne’e rasik. Ho promulgasaun Lei Enkuadramentu Orsamentál no Lei das Grandes Opsoens Planu ba 2023 husi Presidente da República sesante no atuál Presidente da Repúblika, demonstra katak Ita-nia Presidênsia da Repúblika hamutuk ho Parlamentu Nasionál fó duni importansia ba Reforma Jestaun Finanseira Públikas ajenda reforma ida ne’ebé mak inísia husi Sestu Governu no Oitavu Governu Konstitusionál komprometidu atu kontinua," tenik nia.

Enkuantu Governu Deside senariu fiskal Billaun U$ 1.797 Orsamentu Jeral Estadu tinan 2023.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31