Komisaun D PN Hahú Audiénsia Projetu Lei Traballu Doméstiku Featured

By Aquino Gomes Setembru 26, 2022 241
Deputadu sira iha Plenaria Parlamentu Nasional. Foto:Dok/INDEPENDENTE. Deputadu sira iha Plenaria Parlamentu Nasional. Foto:Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Komisaun D Parlamentu Nasionál (PN) hahú audiénsia públika ba projetu Lei Rejime Jurídiku Traballu Doméstiku hodi rona opiniaun sira.

Prezidente Komisaun D, Antoninho Bianco hatete, projetu lei ne'e inisia husi deputadu sira no daudaun ne'e komisaun hahú rona proponente, Sekretariu Estadu Formasaun Profisional no Empregu (SEFOPE),  Konfederasaun Sindikatu Traballadór Timor-Leste (KSTL) no reprezentasaun feto sira.

Nia dehan, projetu lei traballu doméstiku ne'e balun ko'alia liga ba konvensaun internasionál no mós balun hanesan rai seluk nian liga kultura Timor-Leste nian.

"Iha lei ne'e rasik no proposta ne'e mai husi hanoin ne'ebé ein-jerál iha mundu aplika. Purezemplu ema ida, uma ida, nia mai fase bikan, fase bikan de'it, mai tau matan bee, bee de'it. Tanba hirak ne'e ita nia Timor seidauk hanesan ne'e," dehan Antoninho, iha Parlamentu Nasionál, foin lalais.

Nia hateten, tanba traballu doméstiku realidade, kada ema ida ba fase bikan, depois hotu ba halo servisu seluk.

"Konseitu lei atu regulariza ema sira ne'ebé servisu iha uma atu mane ka feto. Entaun ita bele dehan ema servisu iha uma-kain Timor-Leste ne'e normalmente verbal de'it, ita fiar malu de'it, ne'ebé laiha hitam di atas putih," tenik nia.

Nia hatutan, entaun balun ba servisu ho treinamentu no balun ba mak treinu iha uma ne'e. Maibé iha malae sira ne'e, ema ba servisu iha uma-kain ne'e, ema mai treinamentu kedas ona.

"Lei ne'e nia objetivu ne'e di'ak katak sé-sé mak servisu tenke iha kontratu, atu tama Institutu Nasional Seguransa Sosial (INSS), atu regulariza hotu ida-ne'e," dehan Antoninho.

Nia subliña, atu regulariza hotu ida-ne'e, loron ruma ida fó servisu ne'e mak bankarrota karik, entaun Estadu nia intervensaun no buat barak mak sei inklui projetu lei ne'e liga ba traballu doméstiku.

Tanba tuir nia, komisaun halo audiénsia SEFOPE, KSTL no asosiasaun feto no mós kontinua rona ema barak atu halo lei ba traballu doméstiku di'ak liután.

"Tanba lei nia objetivu atu ema labele sai vítima, labele ema sai fali atan ba ema seluk ne'ebé fó traballu ne'e," nia relata.

Nia haktuir, maibé prátika Timor kultura ne'e rasik ita nunka halo ida-ne'e, kuaze ema ne'ebé servisu iha uma-kain sira ne'e, haree hanesan inan no oan.

"Dala-ruma feto san no uma mane mós apoiu hotu, dala-ruma hela iha uma ne'e, hahán iha ne'e, ne'e mós la konta ho osan, trata ho dignu liu.tanba haree la'ós atan, maibé haree hanesan oan, subrina.

Nia afirma, ne'ebé dala-ruma laiha kontratu, atu hemu, han no toba avontade,  dala-ruma valór sira fó mós liután.

"Ne'ebé saláriu minimu ne'ebé ke durante ne'e iha dala ruma ida iha laran ne'e mós saláriu maka'as liután tanba la regulariza, maibé lei ida-ne'e tenke regulariza," kata nia.

Tuir nia, maibé malae sira nian la hanesan ne'e ida, mai servisu labele han no labele toba iha ne'e.

"Tanba ne'e mak tetu buat sira ne'e halo didi'ak hodi rona hotu ema barak, tanba traballu doméstiku Timor-Leste nian ne'e kuaze mesak família mak mai traballu domestiku," Nia relata.

Durante audiénsia nia fundamenta, sira balun kestiona definisaun ne'e, ámbitu aplikasaun ne'e, ida-idak tenke fó hanoin,  atu aplika ba se, aplika karik hanusa ne'ebé tenke halo fali hanoin balun.

"Atu ita enkuandra definisaun, ámbitu aplikasaun foin mak ita liga fali operasaun ba artigu sira-ne'ebé tuir mai ne'e," nia haktuir.

Nia akresenta, direitu hanusa, regalias hanusa, ferias karik hanusa, moras karik hanusa, entaun ida-ne'e mak komisaun sei halo audiénsia nafatin.

Nia informa,  projetu-lei Rejime Jurídiku Traballu Doméstiku hamutuk artigu  iha 30 resin de'it.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31