Ministru Prezidensiál Konselu Ministru, Fidelis Leite Magalhães, hateten, momentu Liberdade ne'e, la reprezenta deit ba jornalista na'in lima ne'ebé mate iha trajedia Balibo, maibé reprezenta mós ba timoroan sira hotu, inklui ema estranjeiru sira.

“Inisiativa harii momentu ne'e hodi bele garante atu memoria bele kontinua moris, hodi ita hotu bele kontinua hetan referensia husi monumentu sira, atu bele hatene istoria pasadu no aprende lisaun pasadu nia ke importante ita bele hakat ho fiar an ho konsiensia ne’ebé kle’an, atu Timor bele hetan futuru ne’ebé diak liu,”dehan nia, iha serimonia lansamentu fatuk dahuluk ba monumentu Liberdade iha Postu Balibo Vila, domingo ne’e (16/10).

Tan ne'e, Governante ne’e hato’o mós agradese ba Centro Nasionál Chega (CNC), ne’ebé iha inisiativa di’ak harii ona monumentu ne’e, hodi garante katak, memoria kontinua moris, nune'e bele hetan referensia sira iha futuru.

Iha Fatin hanesan, Konseleiru CNC, Xisto dos Santos, hatutan, monumentu ne’e, nuudar sasin ba sofrementu no sakrifisiu ba lia-loos.

“Monumentu memoriál sai sasin ida entre pasadu, prezente no futuru, hodi kontinua hametin ita nia solidariedade ba sobreviviente no ita hirak ne’ebé daudauk ne’e goja liberdade, solidariedade ba povu Timor no ita nia belun sira iha Australia, Nova-Zelándia, Reuní Britaniku no mós ba maluk sira hotu, ne’ebé hamrook ba lia-loos, ne’ebé lakon sira nia vida ba ita nia rai,” katak nia.

Nia fundamenta, monumentu ne’e sei haleu ho jardín ne’ebé harii atu memoriza moris pasadu ne’ebé dedika sira nia a’an ba povu Timor-Leste ba ukun rasik-an no balu ne’ebé agora sei moris iha vunervél no mizervél hela.

Enkuantu, nia dehan, monumentu ida ne’e sei asegura sofrementu sira ne’ebé akontese iha pasadu no ba future garante, sei la akontese tan iha nasaun Timor-Leste no mós rai seluk.

“Ita fi’ar katak, hafoin ba oin monumentu memoriál ba liberdade ida ne’e, reprezenta mensajen ida ne’e sei la mate no sei moris husi ohin no ba oin liuliu ba jerasaun foun sira,” katak nia.

Entretantu, monumentu ne’e ho nia medida metru 3X3 ho nia eskada tolu, significa katak Timor-Leste iha kolonializmu tolu hanesan Japaun, Portugués no Indonezía.

Enkuantu, iha monumentu ne’e, sei hakerek Bobonaro oan sira ne’ebé mate ba ukun-an, atu nune’e iha loron bo’ot ruma familia ruma bele sunu lilin no kari ai-funan.

Tuir observasaun husi Online INDEPENDENTE, iha terenu nota katak, iha serimonia lansamentu ne’e hetan mós partisipasaun husi, Prezidente Autóridade Munisípiu Bobonaro, Ernesto de Oliveira Barreto, Sobreviviente sira, Veteranus, Jornalista, estudante no mós komunidade sira husi postu refere.