Fulan Rua Ona, Kazu Padre Abito sei ‘Misteriu’ Featured

By Aquino Gomes Outubru 27, 2022 223
Fatin ne'ebé Padre Abito hodi hetan dezastre. Foto:INDEPEDENTE. Fatin ne'ebé Padre Abito hodi hetan dezastre. Foto:INDEPEDENTE.

DILI: Fulan rua resin ona Padre Abito José Brites Casimiro lakon nia vida bainhira hala’o viajen husi Dili ba Dare ho feto ida ho inisial MSR. Autoridade kompetente hala’o ona prosesu investigasaun ba kauza Padre ne’e nia mate, maibé to’o ohin seidauk iha informasaun kona-ba prosesu refere.

Relasiona ho ida ne’e, dosente Universidade Nasionál Timor Lorosa'e (UNTL), Julio Aparicio, husu ba autoridade judisial sira atu fó esperansa ba família matebian Padre Abito, tanba kle'ur ona maibé seidauk fó rezultadu ruma ba kazu ne'e.

“Ministériu Públiku no órgaun relevates nia kompeténsia kona-ba kazu hanesan ne'e tenke aselera no la'o tuir prosedimentu legál ne'ebé mak iha atu familia vítima sira sente iha duni justisa," dehan nia iha nia knar-fatin, Kaikoli, Tersa (26/10).

To’o ohin loron, dosente ne’e hatutan, kauza saida mak hamate Padre Abito kontinua sai polemika.

Nia hatutan, kazu Padre Abito nian kleur ona maibé Ministériu Públiku no servisu investigasaun sira sei nonook.

“Entaun ema hanoin katak estadu ne'e la di'ak no justisa laiha. Kazu sira hanesan ne'e, Ministériu Públiku no servisu investigasaun tenke servisu loloos, rekolla evidensia, atu nune'e haruka ba Tribunál foti desizaun.”

"Até agora públiku hein hela, tanba rezultadu autópsia hotu ona, maibé seidauk fó rezultadu ba públiku. Entaun familia parese ladún satisfas ho servisu investigasaun no Ministériu Públiku nia servisu," katak nia.

Tanba ne'e, nia husu ba servisu investigasaun no Ministériu Públiku tenke servisu ho transparénsia hodi fó justisa loloos ba família matebian Amu Abito.

"Fó informasaun ruma ba públiku atu ema hotu satisfas, liu-liu familia sira ne'ebé mak iha direitu atu hatene situasaun sira," katak nia.

Molok ne’e, Ministériu Públiku (MP) liu husi Prokuradór Titulár, Jacinto Babo, delega ona kompeténsia ba Polísia Siéntifiku Investigasaun Kriminál (PSIK), hodi kontinua loke investigasaun ba kazu ne’ebé hamate Padre Abito, iha area Dare.

"Ministériu Públiku delega ona kompeténsia ba Polisia Siéntifika Investigasaun Kriminál atu kontinua loke investigasaun ba kazu Padre Abito Brites nia mate, ne’ebé ita hein prosesu investigasaun de’it," dehan Jacinto.

Nia hatutan, MP fó kompeténsia ba PSIK atu investiga kazu ne’e, liu-liu haree bá motivu husi Padre Abito nia mate no sei halo ezamisaun ba iha materiál sira ne’ebé antes ne’e ekipa rekolla iha fatin akontesimentu.

"Ita mós sei rona parte hotu, liu-liu família vitima," dehan nia.

Entretantu, iha 23 Agostu 2022, Bazeia ba informasaun inisiu husi PNTL, liu husi Xefe Seksaun Polisia Tranzitu Munisipiu Dili, Inspetor Domingos Sarmento Gama, Padre Abito mate tanba uniku asidente (kecelakaan tunggal) iha ninia viajen husi Dare ba Dili.

Informasaun husi polisia ne’e ho baze deklarasaun husi sasin no rezultadu sena fatin akontesimentu (hasil olah tempat kejadian) ne’ebé halo hafoin asidente refere akontese iha 22 Agostu, tuku 8.30 kalan.

Tuir parte polisia, uniku asidente ne’e envolve ema na’in rua; Padre Abito ho feto ida ho inisial MSR.

Tuir informasaun husi MSR ba polisia katak, iha 22 Agostu, Padre Abito ne’ebé hela iha Seminário Maior Interdiosezanu São Pedro no São Paulo, Fatumeta, Dili, haruka mensajen ida ba nia hodi husu atu sira ba haan hahaan ruma iha area Dare.

MSR ne’ebé hela iha area Ailok-Laran aseita no ikus mai Padre Abito tula MSR ho motor marka Jupiter MX kór azul ho xapa matrikula E.8081 TL.

Maibé bainhira to’o iha dalan klaran, tanba rai nakukun ona, sira deside fila fali mai Dili.

Padre Abito ne’ebé kondus motor halai husi diresaun seminariu Dare nian ba diresaun dalan foun rezidensia Mauhoka nian.

Bainhira halai tuun ba rai loloon iha Dare nia okos, tuir relatoriu asidente trafiku PNTL katak, Padre Abito la konsege kontrola motor ho nune’e motor halai sees husi dalan no monu tuun ba valeta kuak.

“Tuir informasaun ita-nia sidadaun feto ne’e deklara katak Amu mak SMS hodi konvida malu atu sira na’in rua ba haan hahaan ruma iha Dare, maibé sira na’in rua lao to’o iha dalan klaran haree ba kondisaun rai ne’e kalan ona, sira fila fali mai to’o iha dalan foun husi Dare nian tuun mai liu husi dalan señor Mahoka nia uma leten ne’e, entaun halai sees soke moru ida ne’ebé halo hanesan penahan ne’e, sira monu liu ba valeta kuak,” informa Inspetor Domingos, loron ida hafoin akontesimentu.

Hafoin akontesimentu ne’e, PNTL Dili simu informasaun no haruka kedan ekipa ba fatin akontesimentu.

Iha momentu ne’ebá, tuir relatoriu asidente husi PNTL, Padre Abito ne’ebé sofre kanek todan seidauk mate no karreta privadu ida mak ajuda hodi tula Padre Abito ho MSR ba Hospital Nasionál Guido Valadares hodi halo tratamentu.

“Karreta privadu ida mak ajuda lori ba HNGV hodi halo tratamentu, maibé motorista (Padre Abito) labele salva no mate iha HNGV,” relatoriu asidente ne’e hakerek.

Tuir relatoriu ne’e, Padre Abito sofre kanek todan iha nia ulun no MSR sofre kanek kaman iha nia ibun no ain-tuur kuanan. MSR mós sente moras iha nia hirus-matan no kotuk-laran.

Enkuantu, iha loron hanesan, parte familia matebian no dioseze Dili hato’o keixa ba PSIK tanba deskonfia Padre Abito laos mate tanba asidente trafegu.

Hafoin simu keixa ne’e, PSIK hahú prosesa hodi rekoila informasaun balun husi feto ho inisial MSR ne’ebé Padre Abito tula atu ba haan iha Dare no foti mós dadus ne’ebé polisia tranzitu munisipiu Dili rekoila ona.

“Kazu ne’e parte familia matebian no Dioseze Dili rasik mai ona hato’o keixa iha ami -nia fatin atu halo invetigasaun klean hodi hatene loloos motivu husi Padre nia mate,” dehan Portavoz PSIK, Octavio da Costa Araujo, Domingu (28/08).

Nia hatutan, PSIK rekoila ona dadus inisiu husi feto ho insial MSR ne’ebé matebian tula, inklui mensajen sira husi matebian ba feto.

“Dadus ita rekolla ona no alin feto ho inisial MSR ne’e hato’o ona deklarasaun ba ita, agora hein rezultadu autopsia mai, ita konklui ona invetigasaun, haruka ba iha ministeriu publiku atu aprezenta ba iha tribunal mak foti desizaun,” dehan nia.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Kinta, 27 Outubru 2022 15:44

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31