Kandidatu Prezidente Repúblika ne’e garante katak bainhira eleitu mak sei restaura integridade estadu direitu demokratiku ba povu tomak.

“Povu no rai ne’e laiha buat barak, maibé nia instituisões demokrátiku ita respeita, Prezidente Repúblika tuir ita nia sistema tenke hatene limites  podér Prezidente repúblika ni’an  konfunde sistema semi prezidensialista no prezidensialista, baihira ita konfunde ida ne’e, entaun ita komesa nakdoko estadu direitu ida ne’e,” dehan Horta iha debate públiku, iha otel Novu turismu liuhusi kanál GMN-TV, tersa (15/03).

Aliende ida ne’e, sosiédade estadu solidáriu, liu husi ninia instituisaun sira ajuda  grupu vuneravel sira, estadu solidáriu tenke ema rasik nu’udar sosiedade nu’udr komunidade ajuda malu.

“Ha’u nia vizaun mak ne’e respeitu minoria relijioza tane sira no respeitu sira no defisiente sira,” nia hateten.

La Konkora Tratadu Estradisaun

Kandidatu  Prezidente Repúblika José Ramos Horta la konkorta Timor-Leste iha tratadu estradisaun.

Horta relata,  kestaun estradisaun buat ne’e sempre delikadu tebes,  iha rai barak iha mundu ne’e la’o halo tratadu estradisaun.

Maibé Timor-Leste konstrazimentu ida importante atu hanoin  tratadu ruma ba estradisaun ne’e refere ba Timor-Leste nia konstituisaun ké proibe sentesa  de morte,  timor proividu ne’e  atu transfere ba rai seluk, akuzadu ruma, uzu krime ne’e bele  rejulta iha pena de morte. Pesoalmente hanoin mak ida ne’e, se ba prezidente repúblika kontinua defende estradisaun, tanba delikadu teb-tebes.

“Aliende ida ne’e  Timor-Leste bainhira hau  Ministru Negosius Estranjeiru  kuandu hahú debate  kona-ba tratadu de Roma  ke kria tribunál internasionál  penal, ha’u parte ativu  no ko’alia eventu iha intersionál patrosinadu husi Uniaun Europeia, Korea Sul no rai sira seluk  no hau sempre apoiu kriasaun  tratadu ruma tribunál internasionál penál no ita nia sistema  Nasões Unidas  la konkorda ho pena morte,  purtantu iha konsensus iha Nasões Unidas ké la konkorda ho ida ne’e,” nia hateten.

Nia relata, purtantu sertu difisil  ho rai ida ne’ebé iha pena morte no Timor labele, prinsípiu  la halo tratadu estradisaun, embora la signigfika  rai hot-hotu estradisaun, kazu balun  korrupsaun purezemplu ne’e, rai balun korrupsaun pena morte, ema lubuk ida akuza krime korrupsaun no  infrenta pena morte.

 “Purtantu delikadu, ha'u hateten, ha'u-nia pozisaun mak ida ne’e, ha'u la apoiu  tratadu estradisaun,” tenik nia.