UE reafirma kompromisu hametin kooperasaun ho TL Featured

By Cesarina de Carvalho Setembru 30, 2025 374
Embaixadór Uniaun Europeia (EU) ba Timor-Leste, Thorsten Bargfrede, hasoru malu ho Primeiru-Ministru, KayRala Xanana Gusmão, iha Palasiu Governu, Dili, Segunda (29/09/25), hodi reafirma kompromisu UE nian hodi hametin kooperasaun ho Timor-Leste. Foto:Media GPM. Embaixadór Uniaun Europeia (EU) ba Timor-Leste, Thorsten Bargfrede, hasoru malu ho Primeiru-Ministru, KayRala Xanana Gusmão, iha Palasiu Governu, Dili, Segunda (29/09/25), hodi reafirma kompromisu UE nian hodi hametin kooperasaun ho Timor-Leste. Foto:Media GPM.

DILI: Embaixadór Uniaun Europeia (EU) ba Timor-Leste, Thorsten Bargfrede, hasoru malu ho Primeiru-Ministru, KayRala Xanana Gusmão, hodi reafirma kompromisu UE nian hodi hametin kooperasaun ho Timor-Leste.

"Ha'u hetan nomeasaun nu'udar Embaixadór Uniaun Europeia nian foin semana tolu liubá, tanba ne'e ha'u kontente tebes, tanba nia hetan tempu atu hasoru malu ho ha'u. Ami iha diskusaun sira ne'ebé produtivu tebes. Ami ko’alia kona-ba parseria entre Uniaun Europeia ho Timor-Leste," dehan embaixadór Thorsten, iha Palásiu Governu, horisehik.

Nia dehan, Uniaun Europeia apoia ona Timor-Leste dezde nia independénsia no kontinua sai parseiru dezenvolvimentu importante ida.

"Ami ativu iha área oioin. Fo apoiu ba agrofloresta, fó apoiu orsamentu, no ajuda iha jestaun finansas públikas. Ami mós serbisu hela atu hamenus má-nutrisaun, hamutuk ho sistema ONU nian. Ida ne’e hatudu katak Uniaun Europeia hanesan parseiru ida ne’ebé forte iha Timor-Leste nia dezenvolvimentu," tenik nia.

Aléinde hametin kooperasaun, Uniaun Europeia mós fo benvindu ba Timor-Leste ninia adezaun ba membru plenu ASEAN iha fulan Outubro. Ida-ne'e papél nasaun ne'e hodi defende direitus umanus iha ámbitu ASEAN.

"Primeiru-Ministru ho ha'u mós, ami aliñadu tebes iha valór globál sira hanesan direitus umanus, demokrasia, no estadu direitu iha relasaun internasionál sira. Orden multilaterál ne’e besik ba ita-nia fuan. Timor-Leste hetan ona benefísiu husi Nasoins Unidas iha pasadu, no ita sai nafatin apoiante forte ba multilateralizmu. Nune’e ami hein atu rona Timor-Leste nia lian iha ASEAN nia laran iha tempu badak, tanba ida ne’e sei sai lian ida ba direitus umanus ne’ebé ami respeita tebes", hateten embaixadór Thorsten.

Nune'e mós Uniaun Europeia hato’o nia apresiasaun ba Timor-Leste ba apoiu ne’ebé konsistente ba asuntu internasionál sira, inklui konflitu sira iha Ukránia no Gaza, ne’ebé Uniaun Europeia no Timor-Leste fahe perspetiva ne’ebé hanesan.

Entretantu, Thorsten Bargfrede hetan pose ofisiál hosi Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, iha loron 15 fulan-setembru tinan 2025. Nia sei hala’o knaar durante tinan tolu, kompromete atu aprofunda relasaun entre Uniaun Europeia no Timor-Leste.

Diplomata alemaun ne'e hanesan ofisiál superiór ida iha Servisu Asaun Esterna Europeu ho esperiénsia kle'an iha knaar internasionál oioin, inklui iha Nova Iorke, Jenebra, Moskovu, Pakistaun, Kénia, Sri Lanka, no Bruxelas. Nia koñesidu tanba nia matenek iha polítika, komérsiu, defeza no seguransa, no kooperasaun dezenvolvimentu.

Thorsten Bargfrede to’o iha Timor-Leste, iha 1 Setembru 2025, ho ninia família iha Dili hodi troka embaixadór sesante Marc Friedrich ne’ebé asume kargu dezde Setembru 2022.

Kontribuisaun Uniaun Europeia nian bá prosesu dezenvolvimentu Timor-Leste nian boot tebes iha área oioin mak hanesan apoia adezaun Timor-Leste nian bá Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK), ASEAN no Akordu Parseria Ekonomika provizoriu EU-Pasífiku.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Tersa, 30 Setembru 2025 16:20

Independente Digital TV

Follow us on Facebook

Kalendariu Notisia

« October 2025 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31