PN Autoriza Renovasaun Medida Exesionál Featured

By Mariano Mendonça Novembru 11, 2022 191
Deputadu no mos Governu iha debate ba OJE 2023, iha Parlamentu Nasional. Foto:Dok. Deputadu no mos Governu iha debate ba OJE 2023, iha Parlamentu Nasional. Foto:Dok.

DILI: Relasiona ho proposta husi Governu nian atu hataan ba pandemia Covid-19, nune’e Parlamentu Nasionál (PN) deside hodi autoriza ona renovasaun ba medida exesionál durante loron 120.

Medida exesionál ne’e renovasaun sei hahu iha loron 14 Novembru to’o loron 14 Marsu 2023 hodi kompleta loron 120 ba medida exesionál hodi hataan ba pandemia Covid-19 sira.

“Votasaun finál globál aprovadu ba proposta lei númeru 48/v/(5a) prosede terseira renovasaun medidas exesionál temporariu vijilansia sanitaria hodi responde ba pandemia moras Covid-19, Prurodandu vijensia ba artigu 3 da lei númeru 24/2021 loron 19 fulan janeiru,” dehan Vise-Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Angelina Sarmento, iha Parlamentu Nasionál, horisheik.

Nia hatutan, medida exesionál Iha loron 13 Novembru remata, tanba ne’e mak antes prazu termina hakarak autoriza tan governu uza nafatin uza medida exesionál temporariu ba vijilansia sanitaria hodi bele responde ba mitiga pandemia moras Covid-19 nian.

“Tuir dadus ne’ebé aprezenta nesesita duni ita atu halo renovazaun ba medidas exesionál tanba Covid-19 sei kontinua eziste maske ita la halo ona estadu emerjensia maibé medidas exesionál ne’e presiza nafatin ministériu saúde kontinua alerta ba komunidade sira kona-ba oinsa kona-ba oinsa halo prevensaun nafatin ba moras covid-19 ne’e,” tenik nia.

Iha fatin hanesan, Ministra Saúde (MS), Odete Maria Freitas Belo hateten, liga ho pedidu estensaun medida ezesionais ba resposta pandemia Covid-19 hakarak informa katak iha tinan 2021 Ministériu Saúde halao konsulta ida ho komisaun F parlamentu nasionál hodi deskute lalaok implementasaun emerjensia ne’ebé mak governu propoin ba Prezidente Repúblika kada fulan.

Liuhusi diskusaun ne’ebé klean ikus mai Komisaun F Parlamentu Nasionál deside hodi elabora medidas sensitive sira hodi halao estensaun situasaun ho medida esesionál fó baze ba revizaun lei sistema nasionál bad ala uluk.

Ba aprovasaun parlamentu nian ikus mai la aplika ona estadu emerjensia maibé uza medida exesionál sira hodi kontrola ema nia atitude hodi la’o tuir mós protokolu preventiva ministériu saúde nian no fasilita Ministériu saúde inpoin nafatin regra no normál prevensaun hasoru moras covid-19.

“Iha loron 13 Novembru 2022, haree katak medida exesionál sei remata ninia tempu aplikasaun tan ne’e presiza halao hikas pedidu estensaun iha uma fuku ida ne’e hamutuk ho deputadub sira ninia konsiderasaun bazeia ba situasaun pandemia ka ninia evolusaun rasik. Ami iha razaun tolu ka haat ne’ebé ba Ministériu Saúde para atu bele aprezenta nafatin no husu estensaun ida ne’e,” nia dehan.

Dahuluk haree ba kazu ne’ebé mak kontinua rejistu tan maske ho númeru ki’ik, haree mós katak lei sistema saúde ne’ebé mak aprezenta hela sei iha faze diskusaun, no informasaun ikus husi organizasaun mundial saúde katak Covid-19 kontinua rejistu ho númeru ki’ik no transmisivel, maibé gravidade menus la lori ema barak ba iha ospitalizasaun.

“Bazeia ba dadus ne’ebé mak iha posibilidade hakman medidas restrisiva sira ne’ebé propoin, hafoin iha fulan novembru ita nia relatoriu informasaun ne’ebé to’o iha ita nia fatin husi loron 1 fulan novembru loron 9 ita rejista 11 atu dehan ita rejisita husi loron sia nia laran signifika loron ida ne’e rejinstu ida,” nia akresenta.

Nia dehan, kazu ativu komulativu na’in 79 katak kada loron empre iha ema nain ne’ebé mak iha uma, iha mós tabela ida ne’ebé MS haree husi Janeiru to’o Novémbru hatudu iha grafiku kazu iha nafatin ne’ebé ho númeru kiikoan maibé nia la tun, signifika katak moras ne’e transmisivel maske nia la halo gravidade.

Ministériu Saúde kontinua mai husi atu bele estende medida exesionál maibé iha komunidade hatene ona oinsa atu bele halo prevensaun sira nia aan rasik sira hatene katak dehan ho vasinasaun ne’ebé mak hetan sira la uza maskra dala ruma mós balu muda sira nia attitude ho hansanitizer ne’ebé iha maibé masker ne’e haree katak balu mak uza balu la uza.

Molok loron hirak ba, Governu liu husi Konsellu Ministru aprova mós projetu proposta lei ne'ebé prolonga tan medida exesionál ba loron 120 hodi halo vizilansia sanitaria hatan ba pandemia Covid-19 karik mosu situasaun grave ruma.

Projetu Proposta Lei ne'e aprezenta husi Primeiru-Ministru (PM) Taur Matan Ruak, ne'ebé ninia objetivu mak atu halo renovasaun ba medida esesionál no temporária sira atu halo vijilánsia sanitária hodi hatán ba pandemia COVID-19 nian, hodi aumenta vijénsia husi artigu da-3 husi  Lei númeru 24/2021, loron 19 fulan-novembru. Ho alterasaun ida ne'e, medida esesionál sira sei prolonga ba períodu ida ho durasaun loron atus ida ruanulu.

"Konsellu Ministru mós aprova projetu proposta lei ida ne'ebé mak atu prolonga periodu ho medida exesionál sira ba loron 120 tan, bom ne'e saida? Ne'e ita boot sira hatene katak depois ita halo kotu estadu emerjensia ita husu autorizasaun ida ne'ebé mak fixu husi Parlamentu Nasionál bainhira sei iha Covid-19, ita husu autorizasaun ida atu bele karik presiza governu bele iha kobertura legal ba medidas esesional temporaria hodi halo vizilansia sanitaria hodi hatan ba pandemia Covid-19," dehan Ministru Prezidensia Konsellu Ministru (MPKM) Fidelis Manuel Leite Magalhaes hafoin reuniaun KM hotu iha Palásiu Governu, Sesta (04/11).

Komu ida ne'e husu iha Novembru liu ba no nia renovavel kada loron 120, agora ninia periodu ida agora ne'e hotu sei la sala hotu iha 13 Novembru maka governu presiza tan aprova hodi husu ba Parlamentu Nasionál autorizasaun refere.

Ida ne'e hanesan ita hotu akopaña beibeik ona, ita husu kada 120 dias, karik iha futuru mai nesesidade ba iha intervensaun sira ba prevensaun mitigasaun sira Covid-19 nian la iha ona, ida ne'e ita la presiza husu tan ona ba iha Parlamentu,

Purenkuantu husu tan husi Parlamentu Nasionál para bele fó kbiit legal ba iha governu liu-liu Ministériu saúde bainhira presiza bele halo intervensaun sira hodi salva sidadaun sira nia vida iha kontestu Covid-19.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31