PN aprova subsidiu ba deputadu: Saude $600, Transporte $1.600 kada fulan Featured

By Julião da Silva Novembru 23, 2023 3066
Deputadu sira iha Parlamentu Nasional. Foto:Dok. Deputadu sira iha Parlamentu Nasional. Foto:Dok.

DILI: Parlamentu Nasionál liu husi votasaun iha jeneralidade, aprova projetu lei númeru 4/VI (1a), ba alterasaun lei númeru 5/2004, 5 Maiu, ne'ebé estabelese estatutu deputadu, hodi atribui subsidiu ba saude no subsidiu ba transporte ba deputadu sira.

Tuir lei ne’ebé aprova ho votus a favor 50, kontra ida no abstensaun neen ne’e, kada fulan deputada ida sei simu subsidiu ba saude ho valor $600 no subsidiu ba transporte ho valor $1.600.

Deputada bankada Partidu Libertasaun Popular (PLP), Maria Angelina Sarmento Lopez, ne’ebé vota abstensaun ba projetu lei ne’e konsidera insitiva subsidiu ba deputadu sira ne'e la viavel.

"Tuir ami-nia haree subsidiu ba transporte ne'e la viavel," dehan nia hafoin votasaun, iha PN, Kuarta (22/11).

Tanba, tuir nia, PN nu’udar orgaun ida ne'ebé preokupa tebes ho Fundu Petriliferu ne'ebé besik hotu ona.

Ho aktu ne’e, Angelina dehan, PN la hatudu ezemplu hodi ejize ba governu atu hala'o papel ida gasta ho kuidadu no mós halo poupansa, inklui buka fundu alternativa seluk hodi labele dependensia ba fundu petroliferu.

Tuir loloos, deputada ne’e hatutan, PN tenke konsistente atu hatudu ezemplu hodi la hamosu subsidiu barbarak ba deputadu sira.

Uluk, nia dehan, atribuisaun subsidiu saude ba deputadu ne’e anualmente, no iha tinan kotuk, iha lejislatura anterior, deside atribui subsidiu saude kada fulan.

Maibé, bainhira Kamara Kontas halo ninia auditoria ba PN nia ezekusaun orsamentu privativu, rekomenda atu subsidiu saude ne'e bele atribui ho anualmente. Tanba, Kamara Kontas haree katak atribuisaun subsidiu mensal ne'e deputadu barak mak la konsege ba halo tratamentu saude, no bainhira sira moras todan ona sei implika ba kustu husi PN.

“Razaun ida ne’e mak deputadu sira deside subsidiu anual par deputadu sira bele prevene sira-nia moras.”

Ba subsidiu transporte, nia dehan, iha lejislatura anterior deside katak karreta ba deputadu sira PN mak sei sosa hodi fasilita knar fiskalizasaun ne'e, maibé direitu ida ne'e hetan alterasaun husi lejislatura ida ne'e tanba hakarak atribui de'it subsidiu transporte.

Husi subsidiu rua ne'e, nia dehan, deputadu sira sei hetan subsidiu saude kada fulan ho montante $600 resin, no subsidiu ba transporte kada fulan ho montante $1.600.

Prezidente Komisaun A ne'ebé trata asuntu Justisa no Konstituisional, Patricinio Fernandes rezeita meza PN entrega kompetensia ba Komisaun A atu halo debate espesialidade ba projetu lei nú. 4/VI (1a), kona-ba alterasaun ba lei nú 5/2004, 5 Maiu, ne'ebé estabelese estatutu deputadu.

"Nu’udar Prezidente Komisaun A, ami propoin atu tau espesialidade iha plenaria, ami la lori ba Komisaun," katak nia.

Maske nune’e, ikus mai PN deside hodi hatun projetu lei ba Komisaun A hodi hala'o debate iha espesialidade.

Kontradisaun entre deputadu CNRT

Deputadu husi bankada Congresso Nacional de Reconstrução de Timor duvida ba pozisaun husi Prezidente Parlanentu Nasional, Maria Fernanda Lay, ne'ebé vota kontra projetu alterasaun ba lei estatutu deputadu nian, atu bele aumenta tan subsidiu transporte inklui subsidiu tratamentu saude ba deputadu sira kada fulan.

Deputadu Bankada CNRT, Domingos Augusto ‘Deker’ hato’o ninia duvida tanba konsidera inistiva no orientasaun halo alterasaun ba estatutu deputadu nian hodi bele tau subsidiu transporte no subsidiu tratamentu saude mai husi Prezidente PN ho ninia kompozisaun meza.

"Deskulpa Prezidente (PN), ha'u hela ho konfuzaun, ami foun ne'e ha'u hanesan konfuzaun uitoan, agora Prezidente ho Vise mak orienta ami mais depois vota kontra, ida abstensaun, i depois todan ne'e atu soe ba see? halo ha'u konfuzaun uitoan," dehan Deker hafoin votasaun, iha PN, Kuarta (22/11).

Hatan ba kestaun ne'e, Prezidente PN, Maria Fernanda Lay hatete, direitu votu ne'e nu’udar responsabilidade kada deputadu nian.

"Votu ne'e responsabilidade kada deputadu, ne'ebé iha orientasaun bankada bele ba asuntu ke ha'u tenke tuir, mais iha buat balun ha'u-nia konsiensia. Ha'u la'os fase liman, porque dala-barak bolu asuntu ne'e Prezidente (PN) mak asume responsabilidade ne'e lae, ne'ebé se 65 deputadu laiha lia-fuan ida, ha'u iha ha'u-nia pozisaun, ne'e tenke klaru," nia esplika.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV