Dom Virgílio Sai Kardeál Dahuluk, Orgullu ba Sarani Katoliku TL Featured

By Media PR Agostu 28, 2022 582
Amu Papa Francisco tula liman hodi fó posse Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili, Don Virgílio do Carmo da Silva, sai kardeál dahuluk iha Timor-Leste, iha Basilika São Pedro Vaticano Roma, loron 27 Agostu 2022. Foto: Media PR. Amu Papa Francisco tula liman hodi fó posse Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili, Don Virgílio do Carmo da Silva, sai kardeál dahuluk iha Timor-Leste, iha Basilika São Pedro Vaticano Roma, loron 27 Agostu 2022. Foto: Media PR.

VATIKANO: Amo Papa Francisco, sabado horseik (27/08), hala’o konsultóriu ordiariu públiku (investidura), ba Dom Virgílio do Carmo sai nuudar Kardeál dahuluk iha Timor-Leste.

Enkuantu, hafoin simu investidura, Sua Eminência Reverendíssima Kardeál Dom Virgílio do Carmo da Silva konsidera kargu foun sai kardeál nu’udar ksolok foun ba istória Igreja Katólika no sarani tomak, hafoin selebra tinan 500 ezisténsia doutrina Katolika nian iha Timor-Leste.

“Ohin momentu ksolok ida ne’e la’ós ba ha’u de’it,  maibé solok ba Igreja no povu Timor-Leste, mai ita agradese ba Maromak ba solok boot ne’ebé Na’i Maromak haraik ba uma Kreda no ba povu Timor, Ne’e duni kardeál ida ne’e orgullu ida ba povu Timor-Leste nian tomak, ne’e duni mai ita haksolok nafatin ba Na’i Maromak ninia bolu no  hodi hala’o ita hotu nia knaar nu’udar sarani ida di’ak,” dehan Kardeál Don Virgílio ba jornalista ho orgullu.

Enkuantu, serimonia investidura ne’e, hala’o iha Uma Boot Igreja Basilika São Pedro Vaticano Roma, ne’ebé partisipa direita husi lider mundiál balun, no Timor-Leste nian Reprezenta Enviadu Espesiál Extraordináriu Prezidente Repúlika, Kay Rala Xanana Gusmão, padre, madre no sarani rihun husi nasaun oin-oin.

Aleinde, Amo Papa mós hala’o konsultóriu ordiariu públiku (investidura) ba Bispu na-in-21, kompostu husi Kardeál foun na'in-ualu (8) husi Europa, na’in neen (6) husi Ázia, na’in rua (2) husi Áfrika, ida (1) husi Amérika Norte no na’in haat (4) husi Amérika Sentrál ho Latina Amérika nian.

Enkuantu, Kardeál sira ne’e, simu investidura husi Papa Fransisco hodi fó kadeli kardinalísiu no halo sira nia juramentu no koloka barrete (chapeu com 3 ou 4 pontas) iha sira nia ulun, no chapéu (barrete) ne’e hola parte iha vestimenta litúrgika nu’udar sinal de dignidade kardinalatu ho nia signifikadu hala’o misaun Jesus Cristo nian ho korajen no barani fakar nia raan hodi tane nafatin fe kristaun no doutrina sira hodi “sai roman ba sarani tomak Maromak nian”.

Tanba ne’e, Papa Fransisco husu ba kardeál sira atu servisu makas hodi ajuda papa no sai roman ba sarani tomak Maromak nian.

“Ita reza atu kardeál foun sira tulun ha'u iha ha'u- nia misaun nu'udar Bispu Roma nian ba povu tomak Maromak nian,” dehan Papa liu hosi mensajen.

Papa haraik ba sira ida- idak titulu kardeál no hahú iha momentu ne’e mak kardeál sira sei bolu ho títulu apelativu Sua Eminência Reverendíssima.

Husi Ponto de vista geográfico, Cardeais sira ne’ebé iha mai husi kontinente: Etimologia e evolução Histórica Liafuan kardeál ne’e mai husi lian latin “Cardo” ho lian português karik hanaran “cerneira” ne’ebé sai hanesan sentru ba rotasaun ou sai hanesan pontu sentrál ba akordu ida.

Iha fatin hanesan, Enviadu Espesiál Extraordináriu Prezidente Repúlika, Kay Rala Xanana Gusmão hato’o parabéns husu povu tomak atu agradese Nai Maromak no Papa Francisco ne’ebé nunka haluha hodi hili Timoroan ida sai kardeál foun ba rai doben Timor-Leste.

“Ita hotu kontente atu bele partisipa iha serimónia ida simples tebes, ohin ita rona Amu Papa dehan ba kardeál foun sira hodi hatudu ba mundu katak, ita hotu nia fe (fiar) sei iha, no ita hotu hanoin mensajen Papa katak, fraternidade uma ne’e tenki iha kardeál sira idak-idak hodi mutiva joven sira atu harii kultura dialogu, kooperasaun no kultura Armonia hodi joven sira bele halibur malu halo buat di’ak ba nia rain no ba ema seluk hodi kria paz no estabilidade,” dehan Xanana.

Iha parte seluk, Reprezentante Madre Kongregasaun SSpS, Joana Soares no Madre Kongregasaun Franciscana iha Italia, Ana Paula Soares Correia ne’ebé reprezenta komunidade Timoroan sira ne’ebé partisipa serimónia konsistóriu ordinariu públiku ne’e sente orgullu, tanba Timor-Leste nasaun kiik iha ona kardeál rasik.

“Parabéns, ita hotu agradese tebes, depois tinan 500 liu ita hotu hetan kardeál ida, mezmu ita foin mak ukun aan tinan 20 liu, maibé ho Grasa Maromak nian ita simu ita nia kardeál foun Don Virgillio,” Madre Joana agradese.

Nune’e mós Madre Ines hato’o parabéns ba sarani Katolika Timor-Leste iha ona Kardeál foun ne’ebé halo servisu di’ak liután haklaken Na’I Maromak nia evangellu ba sarani sira tomak.

“Ami kontente tebes, tanba ita bele partisipa ita nia Bispu Don Virgilio sai kardeál reprezenta rai Timor-Leste hodi haklaken dame ba mundu tuir Na’I Maromak nia hanorin,” nia hatete.

Iha parte seluk, Frater Sebastiaon dos Santos Monteiro sente orgullu tebes tanba Papa Francisco hili komunidade Don Bosco Timor-Leste nia bibi atan di’ak ida atu servi no haklaken Na’I Maromak nia hanoin di’ak ba ema tomak.

Sentimentu kontente hanesan hato’o mós hosi Komunidade Timoroan iha Italia, Ghaul Robberto agradese no hato’o Parabéns ba kaerdeál Don Virgillio no ba povu no rai lulik Timor-Leste bele hetan kaerdeál foun ida ne’ebè simu investidura hamutuk ho kardeál nasaun 20.

“Ita agradese ba grasa hosi Na’I Maromak no ita nia rai lulik hodi hili ita nia kardeál hodi tau matan nafatin ba ita nia rain Timor-Leste,” nia orgullu.

Entretantu, hafoin simu investidura, kardeál foun sira hosi nasaun 20 inklui Timor-Leste hetan oportunidade hodi kumprimenta sarani kada nasaun ne’ebé partisipa iha serimónia ne’e.

Bigrafia Kardeail Virgílio do Carmo da Silva, SDB

Kardeál Virgílio moris iha loron 27 Novembru 1967, iha Venilale, Timor-Leste. Kardeál hahú estudu dahuluk iha Eskola Primária to’o Sekundária iha Eskola Ealeziana iha Fatumaca.

Hafoin remata eskola, nia kontinua formasaun iha kongregasaun saleziana no halo ninia profisaun dahuluk iha loron 31 Maiu 1990 iha Komunidade Saleziana Fatumaca.

Depois halo ninia profisaun dahuluk, Kardeál Virgílio hala’o ninia estudu filozófiku no teolójiku iha Manila, Filipina. Durante estudu iha Filipina, nia halo ninia profisaun perpétua iha loron 19 Marsu 1997.

Nia simu ordenasaun prezbiterál iha loron 8 Dezembru 1998 iha Santuário Nacional de Maria Auxiliadora dos Cristãos Parañaque, Filipina depoizde remata ninia estudu teolójiku nian iha Don Bosco School of Theology (BDST) ne'ebé uluk hanaran Don Bosco Center of studies (DBCS).

Husi tinan 1999-2002, nia tau matan ba aspirante sira iha Fatumaca. Hafoin muda ba Venilale hodi tau matan ba pre-espirante sira nian ho hala’o mós knaar nu’udar administradór komunidade nian. Husi 2005-2007, Virgílio kontinua fila fali ninia estudu sira iha área Espiritualidade nian iha Universidade Pontifícia Salesiana (UPS), Roma. Fila fali mai Timór, husi tinan 2007-2014, nia hala’o ninia knaar iha Komunidade Saleziana Fatumaca nu'udar Mestre dos Noviços.

Husi tinan 2009-2014, Kardeál dezignadu hala'o mós ninia knaar nu’udar Diretór Komunidade Saleziana Fatumaca. Iha tinan 2015, Reitór-Mór Salezianu sira-nian Don Ángel Fernández Artime, SDB hili Mons. Virgílio sai Provinsiál ba Vise-Provínsia ITM (Indonesia-Timor) nian.

Iha loron 30 Janeiro 2016, Mons. Virgílio hetan nomeasaun husi Papa Francisco hodi sai Bispu Dioseze Dili nian no iha Setembru 2019 foti nia sai Arsebispu dahuluk ba Arkedioseze Metropolitana Dili nian.

Hafoin, iha loron 29 Maiu 2022, iha konkluzaun Regina Coeli nian, Papa Francisco fó sai naran hirak-ne’ebé atu hola parte iha Koléjiu Kardeál sira-nian hamutuk na’in ruanulu-resin-ida no entre sira ida mak Kardial Virgílio do Carmo da Silva, SDB.

Papa Francisco hatudu ninia domin ba povu Timor no Sarani sira Kreda Timor-Leste nian hodi hili ita-nia Arsebispu ba to’o iha Koléjiu Kardeál sira-nian. Elevasaun ba Koléjiu Kardeál sira-nian ida-ne’e nu’udar prezente ida ba Kreda Timor-Leste no sarani Timoroan sira hotu.

Papa Francisco iha ninia konkluzaun ba nomeasaun ida-ne’e husu ba sarani tomak iha mundu atu reza ba kardeál foun sira-ne’e atu kolabora didi’ak ho nia, ne’ebé halao kna’ar nu’udar Bispo Roma nian no ulun Kreda Katólika, hodi tau matan ba Maromak nia povu iha mundu tomak.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Segunda, 05 Setembru 2022 08:41

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31