BTL,EP Promete 2028 Bee-moos Sulin Besik Kada Uma Featured

By Domingos Gomes Jullu 28, 2022 233
Bee torneira. Foto:Dok/INDEPENDENTE. Bee torneira. Foto:Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Durante tinan barak nia laran asesu ba bee-moos kontinua sai preokupasaun boot komunidade sira nian. Komunidade balun to’o ohin loron tenke konsumu bee merak.

Ezemplu kiik ida mak akontese ba komunidade sira ne’ebé hela iha aldeia Sari, Suku Dotik, Postu Administrativu Alas, Munisipiu Manufahi, ne’ebé konsumu de’it bee mota.

Durante tinan naruk nia laran, komunidade sira iha Sari hasoru difikuldade atu asesu ba bee-moos, ho nune’e sira tenke ba kuru bee iha mota atu bele uza ba nesesidade lorloron nian.

Distansia husi mota ba komunidade nia hela fatin mós la besik. Sira tenke la’o kuaze kilometru haat husi sira-nia hela fatin hodi bele kuru bee iha mota laran.

“Uma-kain 67 (iha aldeia Sari) mak tinan 20 ona sei asesu de’it bee-mota, lao kilo metru 4 mak foin bele lalin bee husi mota ba uma, uza ba haan no hemu ho nesidade sira seluk,” informa Xefe Grupu Maneza Bee, Lepoldo Barreto, ba jornalista sira hafoin patisipa Workshop Nasional kona-ba Kartaun Pontuasaun Komunidade iha salaun Komisaun Nasionál Eleisaun (CNE), Dili, Kuarta (27/07).

Bee mota ne’ebé komunidade sira konsumu mós la saudavel, liu-liu iha tempu udan bainhira bee merak. Iha tempu bailoron, sira bele hetan bee ne’ebé moos uitoan, maibé sira tenke la’o dook tan hodi buka bee ne’ebé sei lihun iha mota laran.

Situasaun sira ne’ebé komunidade Sari hasoru, nia dehan, fó mós konsekuensia todan, liu-liu ba sira inan sira no komunidade ho idade avansadu ne’ebé nia oan sira la’o dook ona husi sira-nia sorin.

Iha kazu ida, Leopoldino konta, iha tinan 2019, inan ida lakon nia oan bainhira ba kuru bee iha mota.

“Inan ida lori nia oan ba kuru bee, nia hatuur nia oan iha mota-ibun hafoin tama ba mota laran hodi fase roupa no kuru bee, bainhira atu fila ba uma nia haree nia oan ne’e laiha ona.”

Inan ne’e, nia hatete, hakfodak no halai lalais fila ba uma ho hanoin karik nia oan ne’e fila uluk ona maibé nia la hetan ho nune’e nia husu ajuda ba komunidade sira hodi buka lisuk.

“Komunidade sira sai tomak buka tuir, labarik ne’e mout iha bee laran, liu oras ida mak hetan, nia iis kotu ona,” Leopoldino konta ho triste.

Iha fatin hanesan, Diretór Asosiasaun HAK, Sisto dos Santos hatete, bazeia ba monitorizasaun husi Asosiasaun HAK, durante ne’e komunidade sira iha area rural, liu-liu iha parte Bibilo, Kraras, Munisipiu Vikeke, no Alas, Munisipiu Manufahi, konsumu de’it bee merak husi mota.

“Iha Alas ne’e komunidade sira uza de’it bee mota mak konsumu, ida ne’e problema krusial tebes, tanba ne’e mehi governu nia katak iha tinan 2030 komunidade iha Timor-Leste asesu hotu ba bee-moos ida ne’e sei defisil,” dehan nia.

Atu solusiona problema ne’e, nia dehan, deputadu sira iha Parlamentu Nasionál tenke tau orsamentu sufisiente ba asuntu bee nian bainhira diskute orsamentu jeral estadu.

“Bee ne’e rekursu estadu nian, parte ida husi direittu povu nian, estadu iha mandatoria atu fornese bee ba ita-nia komunidade sira no ami husu atu tau osan tenke sufisiente,” katak nia.

Prezidente Komisaun Ezekutiva Bee Timor-Leste, Empreza Públika, Carlos Peloi dos Reis hatete, BTL,EP. sei halo lansamentu ba projetu bee iha munisipiu Baukau no Vikeke iha tinan ne’e nia rohan no posibilidade to’o tinan 2028 bee sei to’o iha kumunidade sira-nia hela fatin.

“Ita hahú esforsu atu halo lansamentu ba projitu, hahú iha fim do ano atu halo manutensaun ba bee-moos sira iha teritoriu Timor laran tomak, bele to’o iha tinan 2028 komunidade sira bele asesu hotu ona bee-moos,” dehan nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31