AJTL Husu PM Taur Haree Liberdade Imprensa Featured

By INDEPENDENTE Fevereiru 01, 2019 3239
Eis PR atual PM Taur Matan Ruak Entrega Setifikadu Apreco ba Jornalista Timor Post, Acacio Pinto. FOTO: Doc Eis PR atual PM Taur Matan Ruak Entrega Setifikadu Apreco ba Jornalista Timor Post, Acacio Pinto. FOTO: Doc

DILI: Asosiasaun Jornalista Timor-Leste (AJTL) husu Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak atu haree liberdade imprensa iha Timor Leste.

Ezijénsia ne’e hato’o liu-husi Konferénsia Imprensa ne’ebé hala’o iha sede AJTL Fatuhada Dili, Kuarta (30/01).

Sekretáriu Ezekutivu AJTL Acacio Pinto hateten nu’udár portavoz hateten, impase politiku oras ne’e, la’os afeta deit ba dezenvovimentu ekonomia iha rai laran, maibé afeta mós ba liberdade imprensa no liberdade espresaun.

Politizasaun ba instituisaun média públiku nu’udar forma estratejia politika ida, liuliu intervein iha redasaun Radio Televizaun Timor-Leste  (RTTL.ep), Ajénsia Tatoli no média sira seluk ne’ebé pesoál balun iha instituisaun estadu no governu hahu ameasa no bandu jornalista sira atu labele espresa sira nia hanoin no pensamentu kona ba asuntu sira ne’ebé relasiona ho interese publiku iha plataforma média sosiál.

Akontesimentu hirak ne’ebé AJTL kondena maka hanesan ameasa  husi Xefe gabinete Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOMS ) Júlio Gonçalves hasoru jornalista Costancio Vieira iha loron 11 Janeiru 2019 atu hasai husi knaar nu’udar jornalista iha RTTL.ep.

Individu balun husi Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) ameasa no hadau  jornalista nu’udar editor iha Timor Post, Carlos Malilaka nia kamera foin lalais iha área Bebonuk no mos desizaun Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) ne’ebé hapara distribuisaun jornál INDEPENDENTE iha ministeriu refere.

Situasaun ne’e nu’udar hahalok ditadura ne’ebé la afavor ba prinsipu liberdade imprensa no liberdade espresaun iha nasaun demokratiku.

Alende n’e hanesan mos  forma sensura  ida ba fluta informasaun hodi impede direitu sidadaun atu asesu ba informasaun ne’ebé haktuir ona iha konstiuisaun (KRDTL).

Bazeia ba situasaun no faktus ne’ebé mensiona iha leten, AJTL husu ba Primeiru Ministru Taur Matan Ruak atu bele toma atensaun, liuliu  ba problema ne’ebé jornalista sira hasoru iha terenu atu iha futuru labele halo ona politizasaun ba instituisaun media, tamba media la’os instituisaun politika atu ema ka grupu ida politiza tuir hakarak.

“AJTL nu’udar organizasaun mahon ba jornalista hotu, husu ba xefe govenu Taur Matan Ruak atu hasai xefe Gabinete SEKOMS Júlio Gonçalves husi nia kargu, tanba atitude la apoiu dezenvolvimentu midia, liberdade imprensa no liberdade espresaun’’ dehan Acacio.

Alende ne’e, husu mos ba Primeiru Ministru atu fó xamada atensaun ba Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) tanba halo desizaun kontroversu ne’ebé la afavor ba liberdade flutu informasaun iha pais foun ne’e.

Husu mos ba komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) atu eduka no tau matan ba elementu sira, respeita no tane aas jornalista no media sira nia servisu, bainhira halao servisu iha terenu.

AJTL husu ba Konsellu Imprensa (KI) nu’udar instiuisaun estadu indepedente ida ne’ebé promove no defende liberdade imprensa no liberdade espresaun atu haree situasaun ne’ebé  iha pais ne’e hahu amesadu.

Husu ba jornalista hotu, midia sira hotu atu mantein indepedensia editorial tuir prinsipu universal jornalizmu no kode etika jornalizmu hodi tane aas nafatin interese povu nian, no  la’os sai porta vos ka  corong politika governu nian.

Ba oin, bainhira situasaun akontese nafatin hanesan ne’e, laos AJTL de’it maibe sei koopera ho instituisaun sira seluk, atu kontinua pozisaun hodi defende lei komunikasaun sosial ne’ebé  iha ona.

Iha fatin hanesan, jornalista ne’ebé hetan ameasa husi xefe gabinete SEKOMS Costancio Vieira hateten, bazeia ba konstituisaun artigu 40 kona ba liberdade espresaun nia sei la nonokatu koalia asuntu nasaun nian.

“ohin bele hasai ha’u, maibe ha’u sei la nonok atu koalia tanba ha’u koalia iha ne’eba la’os koalia ema nia privasidade, maibe ha’u ko’alia asuntu nasaun nian, ba ida ne’e ha’u la tauk” dehan nia.

Nune’e mós jornalista Carlos Malilaka konta tuir katak, iha  momentu ne’eba joven ida lanu todan hodi tolok ema arbiru iha kapela no Padre telephone ba polisia, polisia to’o kedas fatin akontesimentu.

Bainhira polisia atu lori joven ne’e ba kareta laran ho asaun uza forsa fiziku hasoru joven nee, nune’e malilaka uza telemovel hasai foto, no membru polisia mai hadau telemovel no ameasa atu labele hasai imajen.

“komandante ne’e husu ha’u dehan ita boot iha ne’e nuudar saida, maibe ha’u hateten ha’u iha ne’e hanesan komunidade iha bairu, nuudar mos jornalista, ha’u hatudu kartaun mos sira la fiar nafatin”, dehan nia.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Segunda, 04 Fevereiru 2019 17:36

Independente Digital TV