Tinan Oin, Governu Konstrui Uma Rihun Haat Featured

By Aquino Gomes Outubru 15, 2022 194
Uma Kbiit La'ek. Foto:Dok. Uma Kbiit La'ek. Foto:Dok.

DILI: Governu liuhusi Ministériu Admistrasaun Estatal (MAE) prevé ona Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan fiskál 2023, hodi kontinua konstrusaun ba uma besik rihun haat (4.000) ba populasaun vulneravel sira.

Ministru Administrasaun Estatál, Miguel Pereira de Carvalho hateten, OJE ba tinan 2023 ba MAE propoin hamutuk tokon US$ 113.183 ne'e ba servisu sentrál.

Nia dehan, orsamantu ne'ebé propoin ba tinan oin barak liu iha MAE atu ezekuta programa sira hanesan uma ba povu sira.

Nia subliña, prevé atu halo uma ba povu sira ne'e mínimu suku sira hetan uma kuantidade hanesan agora nafatin, tinan 2022 aloka suku sira maioria hetan uma sia (9) to’o sanulu (10) ba povu.

"Tinan oin mós hanesan ita propoin kuantidade hanesan uma ba povu normál no Uma Kbiit La'ek klasiku, ne'ebé ita sei halo uma besik rihun haat, tinan oin mós ita sei halo distribuisaun matérial mínimu rihun neen (6) iha territóriu Timor-Leste," dehan nia, iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (12/10).

Nia reforsa, uma ba povu sira ne'e Governu sei halo 3.968, sei halo iha munisípiu hotu-hotu no Dili mós ministériu hanoin ida atu tinan oin ne'e mós halo iha Dili.

"De faktu ita-nia populasaun Dili ne'e mak hela iha uma kondisaun la di'ak, liuliu ema sira ne'ebé hela iha área sira ne'ebé seguru husi inundasaun laiha impedimentu ordenademantu territóriu, fatin sira ne'e ita bele halo uma ba ita nia populasaun ne'ebé mak vulneravel,"Nia haktuir.

Miguel relata, ne'ebé Ministériu Admistrasaun Estatal sei aloka ba suku hot-hotu iha territóriu nasionál.

"Rekejitu lubun atu povu hetan uma, primeiru haree sira-nia sosiu-ekonomiku ba ita-nia populasaun sira, kuandu ko'alia sosiu-ekonomiku ne'e, alvu prinsipál mak ema ne'ebé vulneravel katak ema viuva, oan kiak, sira-ne'ebé rendimentu família ne'e menús US$ 1.5 pur dia," katak nia.

Miguel relata, maibé kritériu seluk ida mak uma sira ne'e sira tenke iha rai rasik atu halo uma sira ne'e no rai sira ne'ebé atu halo uma la'ós tama iha planu ordenademantu territóriu, atu halo dezenvolvimentu balun iha ne'ebá.

Nia informa, iha 2021 halo uma família 1.254, tinan ne'e halo uma hamutuk rihun lima (5) ba populasaun sira no tinan 2023 besik rihun 4. Tinan tolu ne'e hamutuk 10 uma ba populasaun sira.

Nia hatutan, mezmu hanesan dadus sensu katak Timor laran tomak uma rihun 200 mak kondisaun la di'ak, entaun rihun 10 de'it iha tinan tolu nia laran, la konsege rezolve rihun 200 uma ne'ebé la di'ak iha Timor laran tomak.

"Entaun ita-nia prioridade ne'e uluk lai ba komunidade sira ne'ebé mak vulneravel, sira ne'ebé presiza duni, depois neineik husi governasaun tuir mai, ha'u espera programa sira hanesan ne'e povu apresia fo kontinuidade," katak nia.

Aleinde ne'e, orsamantu 2023 mós sei utiliza atu finansia programa mão de obra postu administrativu sira.

"Mão de Obra Postu administrativu, programa ne'ebé nia orsamentu sei aloka postu admistrativu ida-idak rihun US$ 100. Postu administrativu ida-idak halo atividade mão de obra ne'e US$ 3.500 atividade, kada atividade sei entrega ema na’in 20," tenik nia. Nia esplika, programa mão de obra ba postu administrativu hanesan hamos valeta, hamos duut iha dalan sira ne'e, kuda ai sira iha fonte agua sira.

"Ne'e emprega ema minimu 60 mill ba traballadór timoroan sira," Nia haktuir.

Nia adianta, Uma kbiit la'ek sira ohin temi  bele emprega ema purvolta 90 mill traballadór, agora ida ba PNDS regular ne'e governu aloka $25 mill ne'e bele emprega traballadór purvolta 24 mill.

Aliende ida-ne'e orsamentu ne'ebé mak aloka Ministériu Admistrasaun Estatal hodi utiliza ba programa ida movimentu hafoun aldeia, ne'ebé sei aloka Orsamentu ba aldeia sira hamutuk 18 tinan oin atu promove partisipasaun ativu populasaun iha aldeia ka nia dezenvolvimentu ne'ebé mak nia natureza ne'e sustentavél, ne'ebé investe ba longu prazu, ida ne'e orsamentu 2023 nia prinsipál.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31