PR Promulga Alterasaun Dekretu Lei apoiu Subsídiu Idozu-Invalides Featured

By Agustino Santos Gama Dezembru 23, 2021 348
Idozus sira forma iha banku atu simu osan. Foto: Dok/INDEPENDENTE. Idozus sira forma iha banku atu simu osan. Foto: Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, Sesta (10 dezembru 2021) liubá, promulga alterasaun ba dekretu-lei númeru 19/2008, 19 juñu, Subsídiu Apoiu ba Idozu no Invalidéz ho kbiit husi artigu 88, númeru 4 Konstituisaun RDTL.

"Subsídiu apoiu ba idozu no invalidéz (SAII) tama iha rejime la’ós kontribuitivu. Rejime ida-ne’e finansia hosi Estadu de’it atu garante rendimentu mínimu ba ita-nia idozu sira no ba sira-ne’ebé labele duni servisu tanba iha problema saúde ka defisiénsia ruma. Rejime ida-ne’e permite fó protesaun netik ba grupu vulnerável rua ne’e, biar uitoan de’it,” refere",dehan Xefe Caza Sivili liu komunikadu ne’ebé online Independente asesu hosi Palásiu Prezidenisál, Dili, Kinta (23/22)

Bainhira Dekretu-Lei ne’e hahú implementa iha tinan 13 liubá, Timor-Leste seidauk hatuur rejime seguransa sosiál, maibé diploma ne’e determina tiha ona kondisaun espesiál ida katak benefisiáriu labele simu subsídiu protesaun sosiál dala rua hosi Estadu.

Iha tinan 2016, liuhosi Lei númeru 12/2016, Estadu Timor-Leste harii Rejime Kontribuitivu Seguransa Sosiál (RKSS). Rejime foun ne’e finansia hosi parte rua, hosi kontribuisaun traballadór ida-idak nian (4% hosi nia totál saláriu fulan ida) no hosi ninia entidade empregadora (6% hosi traballador nia saláriu fulan ida).

Rejime foun ne’e fó protesaun di’ak ba traballadór sira no sira-nia família bainhira lakon rendimentu traballu.

Seguransa Sosiál substitui (pelu Menus parte balun) rendimentu traballu ne’ebé lakon, liuhosi prestasaun sosiál, nune’e traballadór sira-ne’ebé mak la simu saláriu ho razaun (lisensa maternidade, moras, invalidéz no reforma), sei simu fali prestasaun sosiál ne’ebé permite sira hetan rendimentu mínimu hodi kontinua sustenta-an no sira-nia família.

Bainhira traballador-kontribuinte mate, ninia família sei simu prestasaun sosiál ka pensaun sobrevivénsia.

Tanba Timor-Leste hatuur ona Rejime Kontributivu Seguransa Sosiál liuhusi Lei númeru 12/2016, Governu tenke haree fila-fali Dekretu-Lei ne’ebé fó tiha ona direitu ba idozu no inválidu sira simu subsídiu protesaun sosiál, atu evita selu dala rua.

Kona-ba medida protesaun sosiál ba situasaun rua ne’e, Governu mós tenke haree Dekretu-Lei númeru 17/2017 refere ba Rejime Jurídiku ba Pensaun Invalidéz no Vellise (reforma) iha ámbitu Rejime Kontributivu Seguransa Sosiál (RKSS).

Rejime kontributivu ne’e haktuir, benefisiáriu sira ne’e mak Eis-Traballador sira-ne’ebé otas 60 (idade mínimu) ka idozus; Eis-Traballador sira-ne’ebé tama iha situasaun invalidéz:  labele ona servisu tanba kauza fízika ka mentál ruma mosu ho asidente traballu ka moras ruma relasiona ho profisaun.

Ho alterasaun ba Dekretu-Lei númeru 19/2008, Subsídiu Apoiu ba Idozu ka Inválidu ida, selu tuir kondisaun tuir mai: Regra jerál, sé mak simu ona SAII labele simu tan pagamentu sira seluk selu hosi Administrasaun Sentral Estadu ka hosi instituisaun seguransa sosiál.

Maibé alterasaun ida ne’e permite ona benefisiáriu ne’ebé simu pensaun vellise (reforma) ka invalidés absoluta (labele ona servisu) hosi rejime kontributivu atu bele mós simu hosi SAII, iha situasasaun balun, tuir Dekretu-Lei númeru 17/2020 ne’ebé foin hetan mós alterasaun. Katak, karik osan pensaun nian hosi rejime kontributivu mak kiik liu SAII, benefisiáriu bele simu mós SAII

Alterasaun ba Dekretu-Lei númeru 19/2008 aprova iha Konsellu Ministru iha 20 outubru 2021 no haruka mai Prezidénsia Repúblika iha 5 novembru 2021.

 

Asistente Editor: Saturnina da Costa

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31