Covid-19: Kazu Foun 89, Dili Kontinua Numeru As Featured

By Saturnina da Costa Abril 25, 2021 468
Positivu Covid-19. Positivu Covid-19.

DILI:Sala Situasaun Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK) relata ohin loron 25 fulan-abril 2021, ekipa konjunta saúde deteta tan kazu foun na’in 89 husi Dili na’in 70 no 19 husi munisipiu seluk, nune’e iha Dili kontinua ho numeru ne’ebé as.

Kordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste, Dr. Rui Maria de Araújo hatete, totál kazu konfirmadu kumulativu sura husi 21 marsu 2020 to’o 25 fulan-abril tinan 2021 hamutuk 1897.

“Kazu foun ne’ebé relata ohin iha 89 (70 iha Díli, 19 iha munisípiu seluk), husi kazu foun ohin iha mane na’in 49 no feto na’in 40. Asintomátiku 74 (83,1%), sintomátiku 15,”dehan nia iha komunikadu ne’ebé Online Independente asesu (25/04).

Nia hatutan, husi total kazu detetadu foun ohin, 74 (83,1%) maka deteta liuhusi teste ho razaun atu halo viájen/ka halo ona viájen ba Munisípiu hafoin deteta pozitivu. Ho nune’e sira  ne’ebé rezultadu teste pozitivu, sira-nia hela fatin iha Díli iha duni cluster sira ne’ebé iha kazu detetadu barak.

Nune’e kazu rekuperadu ohin iha na’in 29, no kazu ativu sa’e ba 1016.

Husi horiseik (24/04) mai ohin (25/04) teste PCR ne'ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 692 ho detallu hanesan tuirmai, Vijilánsia sentinela: 35, Rastreiu ba kontaktu (Contact tracing): 35, Rastreiu Aleatoriu (Random Screening): 20, Viájen sai husi serka sanitária husi Dili: 465, Viájen internasionál: 13 no Follow up iha kuarentena: 124.

Teste follow up ba sira iha izolamentu: 37 (27 negativu ona, 10 sei nafatin pozitivu).

Evulusaun surto Covid-19 iha munispiu Dili,atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikador ida ne’ebé matenek-nain epidemiolojia nian uza mak prevalénsia. Konvensionalmente prevalénsia sukat persentajen ema ne’ebé detetadu hetan moras ida iha populasaun nia leet, iha periudu tempu ne’ebé determinadu.

Nune’e ekipa konjunta saúde buka determina prevalénsia ema ne’ebé detetadu Covid-19 iha Munisípiu Díli no hetan  rezultadu hanesan tuir mai, entre loron 2 fulan abril ho 15 abril 2021 (semana 2): Prevalénsia 3,5% (264 pozitivu husi ema 7564 ne’ebé halo teste rastreiu aleatóriu no rastreiu atu halo viájen sai husi serka sanitaria Munisipiu Dili).

Entre loron 16 fulan abril ho 22 abril 2021 (semana 1) iha Prevalénsia 7.3% (425 pozitivu husi ema 5799 ne’ebé halo teste rastreiu aleatóriu no rastreiu atu halo viájen sai husi serka sanitaria Munisipiu Dili).

Aumenta prevalensia iha semana ida (16-22 fulan-abril) kompara ho semana rua antes (2-15 abril) hatudu katak surtu iha munisipiu Dili aumenta ba bebeik no hatudu ema barak mak infetadu.

Haree mós ba faktu katak maioria ema ne;ebé detetadu positivu mak lahatudu sintomas signifika ema ne’e rasik lahatene nia moras hela no SARS-CoV-2 da’et makas ba mai iha populasaun Dili nia leet kompara ho numeru ne’ebé loron-loron aumenta.

To’o ohin loron iha munispiu Dili rejista deit 1612 kazu detetadu, ida ne’e signifika maioriamente kazu positivu la-deteta.

Anjutamentu ka aglomerasaun ema durante konfinamentu domilisiariu jeral iha fulan marsu-abril aglomerasaun ema hafoin inundasaun iha loron 4 fulan-abril no insidente Vera Cruz iha loron 12-15 abril, aumenta liutan risku propagasaun virus iha populasaun nia leet.

Informasaun adisional loron 25 fulan-abril izolamentu Vera Cruz iha kazu detetadu na'in 19, iha área obstetrisia na'in 6, medisina interna 10, no pediatria 3.

Sira na'in 6 iha obstetrisia kategoria moderadu hotu, sira-nia kondisun estável.

Na'in 10 iha medisina interna iha na'in 3 grave, 7 moderadu. Na'in 3 grave ne'e iha 1 maka uza ventiladór maibé rekopera di'ak kompara ho loron hirak liubá. Na'in 2 seluk uza oksijéniu ho mask.

Husi sira na'in 9 iha medisina interna  ne’e,  na'in 4 maka  tama ho ARDS (Acute Respiratoric Distress) ka Sindroma Insufisiénsia Respiratória Aguda, plus iha komorbidade, na'in 5 tama ho ARDS no laiha komorbidade.

Kazu 3 pediatria, iha 2 grave no 1 moderadu. Na'in 2 grave uza CPAP,  no na'in 1 moderadu uza oxijéniu ho mask.

SIJK nafatin apela ba populasaun iha Dili laran no mós iha Munisipiu sira seluk, atu aprezenta-an iha fasilidade saúde públiku (Sentru Saúde ka Ospitál) ne’ebé besik, wainhira sente isin-manas, ka kakorok moras, ka inus-been, ka mear, hodi bele hetan atendimentu husi profisionál saúde sira. Wainhira sedu liu hatene se vírus ne’e kona ita ka lae, di’ak liu, hodi nune’e bele hetan  atendimentu sedu liu,  no  prevene tama ba iha situasaun ne’ebé hanaran sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA), ka dada iis susar.

Apela ba joven sira atu nafatin kuidadu-an, hodi lahetan da’et vírus SARS-COV-2, husi ema ruma, wainhira la’o sai husi uma, hafoin da’et tutan ba ferik ho katuas sira iha uma-laran.  Sira ne’ebé idade 60 ba leten, no sira ne’ebé sofre ho moras seluk tan, vulnerável liu atu  tama iha SIRA kategoria moderadu no grave, wainhira hetan da’et husi vírus ne’e.

Ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individual ne’ebé Governu hatuur ona atu prevene moras Covid-19 da’et ba mai. Regra sira ne’e hanesan ita hotu hatene ona maka:

↘️Uza máskara

↘️Fase liman bebeik ho sabaun ka uza dezinfetante ruma

↘️Evita kose liman ba matan, inus ho ibun

↘️Wainhira kumprimenta malu lapresiza kaer liman, bensa-liman, rei-malu ka hakuak malu

↘️Evita halibur malu barak

↘️Hamriik ka tuur dook husi ema seluk mínimu metru ida ho balun

 

Jornalista:Saturnina da Costa

Editor:Jose Sarito Amaral.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Segunda, 26 Abril 2021 09:56

Independente Digital TV