ADB-TL Asina Akordu Subvensaun Montante Millaun $1 Featured

By Saturnina da Costa Abril 17, 2021 1228
ADB ADB

DILI:Banku Dezenvolvimentu Aziátiku (ADB) ho Governu Timor-Leste liuhusi Ministériu Finansas (MF) asina ona akordu subvensaun ho montante dolar amerika millaun $1 atu apoia imediatu ba kauza husi siklon tropikal Seroja, ne’ebé hamosu inundasaun no rai halai iha kapital Dili no fatin sira seluk.

Liuhusi komunikadu ne'ebe online Independente asesu, Ministru Finansas, Rui Augostu Gomes hatete, subvensaun ida ne’e finansia husi Fundu Resposta ba Dezastre Asia Pasífiku, sei apoiu governu nia esforsu hodi restaura servisu salva moris mak hanesan, halo avaliasaun ba estragus hodi koordena responde ba krize no rekuperasaun dezastres, fornese ajudus ho diak ba rezidentes iha Dili, no rehabilita infraestrutura bázika komunidade.

“Programa ne’e hodi finansia hamos fo’er sira, drainajen nesesaria no hamos dalan no mós drainajen bee ne’ebé nalihun atu prevene moras denge no reperasaun nesesariu sira seluk,” dehan nia iha Ministeriu Finansas,Aitarak Laran (16/04).

Diretor ADB Timor-Leste, Sunil Mitra Siklon hatete, ida ne’e fo ona presaun bo’ot ba nasaun bainhira hasoru hela pandemia moras Covid-19.

Nune’e ADB ne’ebé estabelese iha tinan 1966 ne’e sei servisu ho parseirus dezenvolvimentu hodi fó apoiu ba governu nia esforsu atu ajuda ema sira ne’ebé afeitadu husi indundasaun no rai halai.

Nia relata, husi loron 29 fulan-marsu to’o lorn 4 fulan-abril, udan bo’ot no anin rezulta inundasaun ne’ebé estraga uma, to’os fatin, no infraestrutura importante, hanesan liña eletrisidades no rede komunikasaun iha munisipius walu iha Timor-Leste.

To’o ohin loron, relata ona hamutuk ema 40 liu mak mate no kuaze hamutuk família 2,315, ou ema besik 13,554 mak evakua ona ba sentru evakuasaun besik 40 iha Dili. Tanba ne’e sira presiza tebes hahan, bee hemu, aimoruk, bee no saneamentu, no fasilidades higiene.

Kalamidade ida ne’e sei halo propagasaun virus COVID-19 sai a’at liu tan, nune’e mos hamosu moras seluk ne’ebé hadaet husi bee no vetores. Desde fulan marsu, Timor-Leste halo ona esforsu atu kontrola aumentu numeru kazu Covid-19.

Nune’e iha loron 7 fulan-abril, governu lansa ona programa nasional vasinasaun Covid-19. Ema sira servisu iha liña frente, barak husi sira halo mos tratamentu ba vítima inundasaun, hein katak sira sei hahu simu vasina Covid-19 iha semana hirak tuir mai.

ADB ho nia membru 68 ne’e iha kometimentu atu alkansa Rejiaun Ázia no Pasífiku ne’ebé prósperu, inkluzivu, reziliente, no sustentavel, no iha tempu hanesan bele sustenta esforsu hodi halakon ki’ak. Estabelese iha 1966, ho nasaun membru hamutuk 68-nasaun, 49 mak mai husi rejiaun ne’e.

Entretantu, aliende apoiu husi ADB, nasaun doadór sira seluk mós apoiu ona Timor-Leste hodi ultrapasa situasaun ne'e ho fundus mak hanesan, Estadu Unidos Amerika liuhusi OIM apoia osan dolar amerika rihun $100, Governu Xina apoia rihun $106, no apoia rihun $100 liuhusi nia ajensia World Food Programme (WFP) iha Timor-Leste, Australia millaun $5.34 (apoia material ijeniku, lona, no materia dapur hamutuk toneladas 27), Japan liu husi JICA apoia manta 5,000, Korea apoia liuhusi UNDP rihun $100 no Banku ANZ kontribui dolar amerika $50.

 

Jornalista: Saturnina da Costa

Editor: Jose Sarito Amaral

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Sábadu, 17 Abril 2021 09:04

Independente Digital TV