Veteranu sira lamenta ho desizaun husi tribunal no lamenta mós ho asaun husi PR Horta relasiona ho fundus ba veteranus.
Reprezentante estafeta Komando Luta husi kaixa Inglatera, Helder Freitas ‘Kamarudin’ konsidera asaun husi PR Horta no desizaun husi tribunal hatudu katak lider iha orgaun rua ne’e defende liu oportunista sira duke sira ne’ebé uluk luta ba ukun rasik an.
“Ramos Horta defende liu oportunista ho autonomista sira duke veteranu sira ne’ebé sakrifika sira-nia an ba libertasaun nasionál. Ami lamenta tebes ho asaun PR Horta ne’ebé haruka fundus veteranus ba tribunal,” dehan Kamarudin ne’ebé iha tempu rezistensia servisu hamutuk ho Sub Xefe Estadu Maior FALINTIL, David Alex ‘Daitula, iha Dili, Segunda (26/12).
Tuir nia, fundus ba veteranus ne’e importante tebes ba veteranu sira, liu-liu frente klandestina ne’ebé sakrifika sira-nia an hodi liberta nasaun no povu, no to’o ohin loron seidauk hetan buat ruma.
Kamarudin ne’ebé sakrifika nia vida tomak ba luta, konsidera nu’udar Xefe Estadu, Horta la afavor ba veteranu sira, maibé defende liu otonomista sira ne’ebé daudauk ne’e butuk hela iha partidu politiku balun nia mahon.
“Prezidente Repúblika rona liu ema otonomista sira ne’ebé butuk iha partidu balun nia laran, tanba ne’e mak PR Horta haruka fali Fundus Veteranus ba Tribunal Rekursu no ikus mai tribunal deside fundus ne’e inkonstitusional.”
“Sira ne’e di’ak, tanba simu ona regalias oioin husi estadu, hetan tan pensaun vitalisia. Agora ami sira ne’e atu hetan netik buat ruma husi estadu maibé sira impede hotu,” Kamarudin lamenta.
Ho ida ne’e, Kamarudi dehan, nia sei organiza nia maluk veteranu sira hodi foti pozisaun ba kestaun ne’e.
Molok ne’e, iha inisiu Dezembru ne’e, PR Horta husu ba TR atu halo fiskalizasaun preventiva bá fundu veteranu ne’ebé Governu ho Parlamentu Nasionál aprova ho montante billaun $1 iha proposta Orsamentu Jerál Estadu 2023.
“Jurista balun, ne’ebé la’ós agora de’it, dezde tinan kotuk ne’ebá hanesan kestióna konstituisiinalidade fundu veteranu nian, entaun ha’u nu’udar Xefe Estadu, ha’u tenke haruka lai ba Tribunál Rekursu, kazu Bankada CNRT hatama kleur tiha ona ne’eduni Tribunál sei fó klarifikasaun bá ida ne’e iha tempu badak, la afeta, no laiha impaktu bá tempu aprovasaun ba promulgasaun Orsamentu Jerál Estadu, ne’e sei akontese fim do ano,” dehan Horta.
Entretantu, iha ninia desizaun, TR konsidera Fundu Kombatentes Libertasaun Nasionál ne’ebé Governu kria iha Orsamentu Jerál Estadu 2023 inkonstitusionál.
“Juiz sira ne’ebé konsititui husi plenáriu Tribunál Rekursu akordu hamutuk hodi deklara, iha forsa obrigatóriu jerál, inkonstitusionalidade, violasaun bá prinsípiu proporsionalidade utilizasaun rekursu natruais ne’ebé justa no igualilitária, respetivamente iha rtigu 1 no 139 husi Konstituisaun,” hanesan jornal INDEPENDENTE sita husi Ajénsia Notísia Lusa.
Iha artigu 139 hateten katak, riku soin rai nian ka rekursu naturál, iha kontinete no zona ekonomia eskluzivu ne’ebé fó moris ba ekonomia rai ne’e nian, nu’udár propriedade nasaun ne’e nian tenke utiliza ho justa no igualitária tuir interese nasionál.
Tanba ne’e mak desizaun koletiva husi juiz sira iha Tribunál Rekursu atu halo fiskalizasaun abstrata ba konstitusionalidade husi fundus ba veteranus ne’ebé PR Horta husu.
