Fulan neen Fokupers rejista kazu 126: Violasaun fiziku 45, violasaun seksual 26, abandonadu 22 Featured

By Mariano Mendonça Agostu 04, 2025 123
Foto:Google. Foto:Google.

DILI: Durante fulan neen nia laran, hahú husi Janeiru to’o Juñu tinan ne’e, organizasaun ne’ebé durante ne’e tau-matan ba asuntu feto, Fokupers, rejista kazu 126. Husi total kazu ne’e barak liu mak violasaun fiziku, violasaun seksual no kazu abandonadu.

Diretora Fokupers, Maria Domingas Amaral informa, iha fulan neen nia laran nia parte rejista kazu oioin.

Total kazu ne’ebé rejistu hamutuk 126, kompostu husi kazu violasaun fiziku 45, violasaun seksual 26, abandonadu 22, abuzu seksual 8, insestu 6, violasaun iha fatin publiku 4, violasaun psikolojiku 3, asediu seksual 1, no violasaun sira seluk.

"Totál kazu 126 ne'e ba periodu Janeiru to'o Juñu. Husi númeru ida ne'e ita haree katak iha violasaun fíziku mak iha númeru ida ne'ebé aas liu ho nia númeru 45, violasaun seksual ne'e 26,” informa Maria iha nia knar-fatin, Farol, Sesta (01/08).

Kazu hirak ne'e, nia hatutan, maioria refere mai husi embaxada balun iha TL, balun mai direita iha Fokupers, balun mai husi membru sira iha Fokupers, balun husi familia no barak liu husi membru rede referal.

Husi kazu hirak ne’ebé rejista, nia dehan, halo ona prosesu no balun hetan ona desizaun final.

“Ita akompaña ba iha prosesu legal iha ne'e pena ba prizaun ne'e iha kazu haat ba periodu ida ha'u mensiona fulan neen ikus. Pena suspensaun iha kazu lima, alimentasaun kazu lima, absorve kazu lima, pena multa kazu neen, no arkiva ida. Entaun ita atu dehan katak iha ne'e kazu 26 maka ninia prosesu legal ita konklui iha Tribunal," dehan nia.

Aleinde ne’e, nia informa ba sira ne'ebé asesu ba uma mahon ba periodu fulan ne'e ikus iha na’in 80.

“Kliente sira ne'ebé mak mai ho oan ne'e na'in 50, totál hamutuk mak iha 130 sobrevivente kliente no dependensia sira mak asesu ona ba iha ba uma mahon,” dehan nia.

Iha fatin hanesan, Prezidente Konsellu Fokupers no fundadora Fokupers, Maria Domingas Fernandes Alves ‘Micato’ fiar katak parte hotu-hotu sei hala'o knaar ho di'ak hodi fó asistensia ba kazu hirak ne'ebé sempre halo hasoru feto sira, nune'e ba oin labele akontese tan.

"Ami-nia mensajen ikus, ami fiar iha justisa ne'ebé hala'o iha Timor-Leste, ami fiar metin katak ita-nia Tribunal no Órgaun Judisiariu sira hotu sei hala'o sira-nia knaar di'ak. Ami fiar mós ba instituisaun hanesan Fokupers, AlFela, JMPI, JU,S no sira seluk tan ne'ebé ha'u labele temi naran," nia dehan.

Micato fiar katak, organizasaun sira ne'e hamutuk sei halo rede referal ida forte nafatin atu tau-matan nafatin ba ema sira ne'ebé vitima.

"Maibé ha'u hakarak hatete ba alin sira media, ha'u hakarak hatete mós ba komunidade sira tomak, hatete inkluzivamente ba Igreja katak Fokupers labele hein atu hetan vitima, Fokupers haksolok kuandu ita hotu hakat ba oin ho forsa no iha responsablidade."

“Labele uza poder atu halo asediu sekual, labele uza poder atu halo violasaun sekual no labele uza poder par atu halo violasaun oioin hahú husi uma laran. Violensia domestika ita kondena maka'as tanba iha uma inan ho aman tenke sai ema ne'ebé ho identidade rasik, bom edukadores, edukador ida di'ak no inan-aman ne'ebé bele fó protesaun ba oan sira, inan aman labele baku malu iha oan nia oin.”

“Ita lakohi feto atu sai beibeik vitima, ita lakohi aat liu tan aman fó oan ba oan rasik, ne'e mak ita bolu insestu, ita hakbi maka'as. Maibé hotu-hotu mai aprende hamutuk, serbisu hamutuk,” dehan nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Follow us on Facebook

Kalendariu Notisia

« August 2025 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31