Atuál Covid-19: Ohin Pasiente 1073 Iha Izolamentu Featured

By Saturnina da Costa Abril 27, 2021 282
Covid-19 Covid-19

DILI:Sala Situasaun Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK) relata dadus atual Covid-19 ba ohin loron 27 fulan-abril tinan 2021, numeru kazu pasiente hamutuk 1073 iha fatin izolamentu lima (5).

Kordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste, Rui Maria de Araujo hatete, total pasiente hirak ne’e hela iha fatin izolamentu mak hanesan, Tasi-Tolu, Vera Cruz, Óspital antiga Lahane, Ótel Novu-Horizonte no SK Ótel Metiaut.

Total kazu konfirmadu kumulativu hahú husi loron 21 fulan-marsu tinan 2020 to’o loron 27 fulan-abril tinan 2021 hamutuk 2048.

“Kazu foun 99 ne’ebé relata ohin iha Munisipiu Dili 58 no munisipiu sira seluk iha 41, husi kazu foun ne’e iha mane na’in 50 no feto na’in 49, sira ne’ebé hatudu sintomasa iha na’in 5 no asintomatiku iha na’in 94 (94,9%),”dehan nia liu husi komunikadu (27/04).  

Husi total kazu detetadu foun ohin 71 mak deteta liuhusi teste ho razaun atu halo viájen ka halo ona viájen ba munisípiu hafoin deteta pozitivu. Maski nune’e sira  ne’ebé rezultadu teste pozitivu, sira-nia hela fatin iha Díli iha duni cluster sira ne’ebé iha kazu detetadu barak.

Entretanto dadus jeral ba loron ohin iha kazu foun na’in 99, kazu rekuperadu na’in  76 no kazu ativu ne’ebé iha izolamentu hamutuk na’in 1073.

Husi horiseik (26/04) mai ohin (27/04) teste PCR ne'ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 958, ho detallu hanesan tuir mai, Vijilánsia sentinela: 141, Rastreiu ba kontaktu (Contact tracing): 27, Rastreiu Aleatoriu (Random Screening): 198, Viájen sai husi serka sanitária husi Dili: 568, Viájen internasionál: 22, Follow up iha kuarentena: 2.

Husi horiseik (26/04) mai ohin (27/04), teste PCR ne’ebé halo iha munisípiu sira seluk total 312, ho  detalle hanesan tuirmai: Maubisse: 94, Maliana: 15, Viqueque: 46, Suai: 84, Baucau: 73, Teste follow up ba sira  ne’ebé iha izolamentu: 101 (76 negativu ona, 25 sei nafatin pozitivu).

Evulusaun surto Covid-19 iha munispiu Dili atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-nain epidemiolojia nian uza, maka insidénsia.

Konvensionalmente insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitantes, no hatudu risku ne’ebépopulasaun iha atu hetan da’et  moras ida. Loron hirak liubá publika ona prevelénsia ne’ebé sukat persentajen husi ema ne’ebé detetadu hetan moras ida, iha populasaun nia leet, no hatudu problema moras ne’e boot to’o iha ne’ebé. Hahú ohin sei publika gráfiku insidénsia iha Munisípiu Díli.

Infornasaun adisional ba loron 27 abril izolamentu Vera Cruz iha kazu detetadu na'in 22, iha área obstetrisia na'in 8, medisina interna 11 no pediatria 3. Sira na'in 8 iha obstetrisia kategoria moderadu hotu, sira-nia kondisun estável.

Na'in 11 iha medisina interna iha na'in 1 grave, 10 moderadu. Na'in 1 grave ne'e uza ventiladór maibé rekopera di'ak kompara ho loron hirak liubá. Na'in 10 seluk iha kategoria moderadu maibé na'in 2 uza oksijéniu ho mask.

Kazu 3 iha pediatria, iha 1 grave no 2 moderadu. Na'in 1 grave uza CPAP,  no na'in 2 moderadu lauza ona oxijéniu.

Hakarak informa mós públiku tomak katak laiha diferensa entre aplikasaun medidas saúde públika hodi prevene no mitiga surtu Covid-19 entre Díli ho Munisípiu sira seluk no RAEOA.

Ema ruma sai husi Dili ba Munisipiu seluk ho RAEOA, maski lori ona rezultadu teste PCR, tanba Dili ninia númeru kazu aumenta  maka’as iha fulan 2 ikus, autoridade saúde sira iha Munisipiu sira seluk no RAEOA nafatin bele husu atu kuarentena no repete test PCR, bainhira sira avalia katak ema ne’ebé halo viájen ne’e tama iha kategoria risku atu hada’et tutan moras ba populasaun iha fatin ne’ebá (favór haree insidénsia iha Díli hanesan temi ona iha leten).

Medida hirak ne’e autoridade saúde sira foti atu prevene vírus SARS-CoV-2 lahada’et tutan barak liutan iha Munsipiu sira no RAEOA ne’ebé tuir klassifikasaun transmissaun OMS nian.

SIJK nafatin apelu ba populasaun sira iha Díli laran no mós iha Munisipiu sira seluk, atu aprezenta-an iha fasilidade saúde públiku (Sentru Saúde ka Ospitál) ne’ebé besik, bainhira sente isin-manas, ka kakorok moras, ka inus-been, ka mear, hodi bele hetan atendimentu husi profisionál saúde sira.

“Bainhira sedu liu hatene se vírus ne’e kona ita ka lae, di’ak liu, hodi nune’e bele hetan  atendimentu sedu liu,  no  prevene tama ba iha situasaun ne’ebé hanaran sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) ka dada iis susar”,tenik nia.

Apela ba joven sira atu nafatin kuidadu-an, hodi lahetan da’et vírus SARS-COV-2, husi ema ruma, wainhira la’o sai husi uma, hafoin da’et tutan ba ferik ho katuas sira iha uma-laran. Sira ne’ebé idade 60 ba leten, no sira ne’ebé sofre ho moras seluk tan, vulnerável liu atu  tama iha SIRA kategoria moderadu no grave, wainhira hetan da’et husi vírus ne’e.

Ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individual ne’ebé Governu hatuur ona atu prevene moras Covid-19 da’et ba mai. Regra sira ne’e hanesan ita hotu hatene ona maka:uza máskara, fase liman bebeik ho sabaun ka uza dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun, bainhira kumprimenta malu lapresiza kaer liman, bensa-liman, rei-malu ka hakuak malu, evita halibur malu barak, hamriik ka tuur dook husi ema seluk mínimu metru ida ho balun.

Tuir relatoriu WHO ba dadus mundial Covid-19, tersa (27/4) iha horas 11:47, kazu konfirmadu hamutuk (millaun) 147,377,159, mate (millaun) 3,112,041.

 

Jornalista: Saturnina da Costa

Editor: Jose Sarito Amaral

 

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV