Kazu Laga, Xefe Suku Nunira: “Polisia Baku Ha’u ho Komunidade 7” Featured

By Tome Amado Outubru 15, 2018 7451
Ilustrasaun polisia baku komunidade. FOTO: suara.com Ilustrasaun polisia baku komunidade. FOTO: suara.com

DILI: Kazu ne’ebé akontese iha Laga, Munisipiu Baukau sai komplikadu liu tan. Polisia Nasionál Timor Leste duun autoridade lokal Nunira lakohi koopera hodi rezolve problema ne’ebé iha, enkuantu Xefe Suku Nunira Nilton Gama rekuza no duun polisia halo agresaun hasoru nia no nia komunidade na’in 7.

Hafoin kazu ne’e akontese, Xefe Suku Nunira hamutuk ho nia komunidade na’in hitu ne’ebé hetan baku husi membru PNTL eskuadra Laga hakat mai Dili hodi hala’o tratamentu saúde iha ospital nasionál no hato’o mós keixa ba Komando Jeral PNTL.

Bainhira hasoru-malu ho jornalista Jornal INDEPENDENTE, Xefe Suku ne’e konta kona-ba akontesimentu ne’ebé akontese iha altura ne’ebá.

Tuir Xefe Suku ne’e, nia ho nia komunidade na’in hitu laiha koñesimentu ba kazu asalta ba delegasaun F-FDTL iha 5 Outubru liu ba.

Nilton konta, iha Sesta (05/10) tuku 12:00 kalan, nia rona asu hatenu no bainhira nia sai mai li’ur nia haree membru polisia hamutuk ho membru F-FDTL hakat mai iha ninia rezidensia.

Hafoin komprimenta, polisia no forsa sira informa ba nia katak sira kaptura ona komunidade na’in hitu (7) tan ne’e presiza prezensa husi Xefe Suku hodi identifika ema sira ne’e nu’udar komunidade Suku Nunira ka lae.

Ho nune’e, nia deside hodi hamutuk ho membru forsa seguransa ba Igreja oin, fatin ne’ebé ema na’in hitu ne’e iha, no forsa sira husu Xefe Suku koñese ema sira ne’e ka lae.

“Sim, ha’u hatene. Sira mesak ha’u-nia populasaun, balun ha’u-nia alin, balun ha’u-nia tiun no balun ha’u-nia maun,” Nilton hasara lia-fuan ne’ebé nia koalia iha altura ne’ebá.

Hafoin ida ne’e, polisia haruka nia sa’e karreta hodi ba eskuadra polisia Laga nian. Bainhira to’o iha ne’ebá no foin tama ba sala laran membru polisia lubuk ida iha Eskuadra laran baku, tuku no tebe ema na’in hitu to’o monu ba rai.

Baku hotu tiha, polisia sira haruka katuas na’in 3 tuur ketak no joven na’in 4 tuur ketak, hafoin sira bolu Xefe Suku tama ba laran.

“Ha’u hatama ba sira la husu tan buat ida pesoal polisia ida ho inisial ZLV tebe kedas ha’u-nia knosen sorin halo ha’u monu kedas ba rai. Sira hada’u hotu ha’u-nia telemovel. Maibé membrus forsa ida mak kaer fali ha’u-nia liman, haruka ha’u tuur iha kadeira,” dehan Xefe Suku ne’e.

Hotu tiha ida ne’e, Xefe Suku dehan, polisia sira hatete ba komunidade na’in hitu katak sira atu lori Xefe Suku ba Polisia Militar. Molok lori sai Xefe Suku, sira haruka ema na’in hitu ne’e hasai hotu sira-nia roupa hafoin hatama sira ba sela laran.

“Ha’u sei asiste, sira haruka ha’u-nia populasaun na’in hitu ne’e hasai hotu roupa, depois sira hatama tiha ba sela laran,” dehan nia.

Polisia sira tula Nilton, la’os ba kuartel PM, maibé ba haree bus ida iha Laivai ne’ebé ho kondisaun vidru odamatan rahun.

Tuir Nilton, nia hakfodak bainhira haree kondisaun karreta tanba nia laiha iha koñesimentu no la simu informasaun ruma kona-ba akontesesementu asalta delegasaun F-FDTL. Sa tan distansia husi ninia uma iha Soba ba Buigira, fatin kazu ne’e akontese, kuaze kilometru neen (6).

Hatan kona-ba deklarasaun husi Komandante Polisia Eskuadra Laga, Primeiru Sarjentu Duarte  Ximenes katak nia lakohi koopera, Nilton dehan nia koopera ne’e mak maske kalan boot nia ba ho polisia hodi koñese no identifika ninia komunidade sira.

Maibé, nia lamenta tanba polisia sira la buka tuir didi’ak informasaun maibé halo uluk agresaun fiziku.

Tan ne’e, autoridade lokal ne’e husu ba Komando Jeral PNTL atu loke prosesu investigasaun hasoru nia membru sira Eskuadra Laga ne’ebé halo agresaun fiziku ba sira.

Tuir nia iha agresaun fiziku ne’e ema na’in rua nia liman tohar no nia rasik hetan aleja iha nia knosen loos.

Iha fatin hanesan, vitima ida Thomas de Sousa Gama hatete, nia la hatene kazu asalta delegasaun F-FDTL tanba kalan ne’e nia toba tiha ona.

“Ema tuda uma mak ha’u sai mai, ha’u haree kedas maun forsa na’in rua hamutuk ho maun polisia ida. La husu tan buat ida, maun polisia ne’e lori kedas kilat baku ha’u mak ha’u tahan kona ha’u-nia liman tohar kedas,” dehan vitima ne’e.

Molok ne’e, Komandante Eskuadra PNTL Postu Administrativu Laga, Primeiru Sarjentu Duarte Ximenes  informa, iha 5 Outubru tuku 1o kalan, joven sira halo asalta bainhira ekipa F-FDTL no família sira ho karreta no motór lori mate-isin husi Dili atu ba iha Laivai, MunisipiuLautem.  

Iha akontesimentu ne’e rezulta karreta no motór balun hetan estragu hafoin hetan tuda husi joven sira.

Kona-ba joven ne’ebé mate, nia dehan, família husi vitima deskonfia iha pesoal F-FDTL mak tiru. Maibé to’o agora PNTL seidauk hetan evidensia klaru.

Hafoin akontesimentu ne’e, nia hatutan, parte PNTL no F-FDTL to’o kedan iha fatin akontesimentu hodi husu informasaun ba Xefe Suku Nunira, Laga, Nilton Gama, maibé autoridade ne’e rezeita fó informasaun ba parte seguransa.

Ba na’in hitu ne’ebé hetan kaer, nia hatete, entrega ona ba Polisia Eskuadra Laga hodi halo investigasaun.

Entretantu, polisia husu mós atu halo autopsia ba matebian Martinho, maibé família lakohi koopera.

“(familia) Sira lakohi entrega mate-isin ba ami (polisia). Maibé sira deskonfia nafatin katak matebian Martinho nia mate ne’e forsa mak oho. Oinsá ita bele dehan ne’e forsa mak oho kuandu la halo autópsia?,” Komandante ne'e kestiona.

Daudauk ne’e, nia hatutan, PNTL no autoridade sira halo aprosimasaun ho família atu bele entrega mate-isin hodi bele justifika lia loos.

Bainhira familia lakohi nafatin atu koopera, Duarte dehan, polisia labele atu lori prosesu ne’e ba oin tanba laiha faktu no evidénsia ne’ebé bele indika.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV