Komité 12 Ho AMP Kontra Deklarasaun 'Somotxo' Featured

By INDEPENDENTE Novembru 26, 2017 3040
Somotxo Somotxo

DILI: Mate Restu Komité 12 Novembru 1991 no Bloku Aliansa Maioria Parlamentár (AMP) kontra no lamenta ho deklarasaun polítika ne’ebé hato’o husi Ministru Defeza no Seguransa (MDS), José Agostinho Sequeira ‘Somotxo’ hodi la autoriza PNTL ho F-FDTL asume knaar bainhira mosu situasaun rungu-ranga iha rai laran.

Prezidente Komité 12 Novembru, Gregório Saldanha konsidera deklarasaun Ministru Somotxo hanesan ema veteranu frente armada loloos labele hasai liafuan hata'uk povu iha situasaun krize polítika daudauk ne’e.

Komité 12 konsidera F-FDTL no PNTL sai hanesan lutu nasaun ne’ebé atu garante estabilidade seguransa ba povu.

Komité 12 dehan, loloos Ministru Somotxo tenke kaer metin prinsípiu luta FALINTIL nian katak, “FALINTIL mak Bee no Povu Mak Ikan”.

“Ami la konkorda ministru ida atu hasai deklarasaun ida hanesan ne’e, ita husu took ba señór ministru defeza katak, see loos maka atu bele garante estabilidade seguransa iha ita nia rain, kuandu iha implikasaun ruma mosu husi polítiku sira ne’ebé la tuir malu ne’e,” dehan Gregório Saldanha liu husi konferénsia imprensa iha sede Balidi Dili, Sesta (24/11).

Nia dehan, ministru Somotxo molok simu pose halo juramentu atu kumpre konstituisaun, lei defeza nasionál, lei seguransa interna, lei seguransa nasionál no lei orgánika F-FDTL no PNTL atu hala’o nia servisu. 

“Implikasaun husi polítika maka mosu rungu-ranga ruma, ka situasaun instável ruma, se maka atu garante seguransa ne’e maka defeza no seguransa katak, polísia no forsa sira hala’o ida-idak nia knaar,” Gregório preokupa.

Nia dehan, imajina kuandu forsa rua PNTL no F-FDTL maka la fó seguransa ba situasaun ruma, entaun se loos maka garante estabilidade seguransa ba povu no estabilidade seguransa ba ekonomia liu-liu investimentu estranjeiru iha TL.

Tanba ne’e, Komité 12 husu ba ema hotu-hotu tenke konsinte katak rai ne’e karun tebe-tebes tanba vida barak mate ona, tanba ne’e ema hotu kontente tanba iha forsa rua maka servisu hamutuk no to’o agora laiha problema.

Komité 12 husu atu lider polítika hala’o sira nia funsaun labele lori interese partidária ka interese privadu influensia fali forsa rua nia independénsia.

Nia dehan, mezmu situasaun polítika iha TL manas ituan no husu atu lider sira buka rezolve no F-FTL no PNTL garante nafatin seguransa hodi kaer metin povu ne’e moris hakmatek.

Iha parte seluk, Komité 12 apresia no fó parabéns ba Komandante F-FDTL, Majór Jenerál Lere Anan Timur no Komandante PNTL, Komisáriu Júlio Hornay ne’ebé prontu nafatin hala’o knaar hodi hametin seguransa no garante moris hakmatek ba povu Timor-Leste.

Entretantu iha fatin ketak, Bloku AMP mós lamenta ho deklarasaun DMS utiliza Forsa armadas no forsa siguransa para interese ekskluisivamente Partidariu.

AMP lamenta profundamente no kondena makas ba deklarasaun husi MDS, ne’ebé falta de sensibilidade públika no la kontribui ba hametin pás no estabilidade iha TL ne’ebé bele provoka asaun hirak ne’ebé bele perturba orden públika no dixiplina sosiál, no utiliza rua para interese ekskluisivamente partidáriu.

AMP konsidera MDS konstitui rekoñesimentu klaru kona-ba inkapasidade governu nian hodi ezerse nia kompeténsia hanesan hatuur iha artigu 115.°, n.° 1, alínea c), K-RDTL ko’alia kona-ba knaar atu asegura orden públika no dixiplina sosiál

“AMP entende katak, Ministru Somotxo laiha kondisaun atu kontinua nia knaar nu’udar ministru, ho nune'e di’ak liu, exelénsia rasik husu demisaun ba kargu. Karik la halo, maka, iha biban ida ne’e AMP husu ba sua Presidente Republikana atu demite bazeia ba rekerimentu husi Primeiru-Ministru tuir Konstituisaun Repúblika artigu 86 al. (h),” dehan Reprezentante AMP, Deputadu Arão Noe liu husi konferénsia imprensa iha Bankada AMP, horisehik.

Haktuir artigu 147 husi Konstituisaun Repúblika, Polísia defende legalidade demokrátika no garante sidadaun sira nia Seguransa internu, maibé labele (hali'is) ba Partidu Polítiku.

Arão dehan, se bainhira buka atu interfere ba atividade operasionál PNTL nian, MD hakat liu tia kompeténsia própria iha área operasionál polísia nian, ida ne’ebé revela deskonhesimentu grave kona-ba responsabilidade ne’ebé fó ba nia, hanesan membru governu ida ne’ebé responsavel ba área seguransa.

Nia dehan, loloos ne’e MDS entende ba Instituisaun F-FDTL ho natureza ida ne'ebé proibi atu labele iha partidu polítiku, tuir artigu 146.°, n.° 3 husi Konstituisaun Repúblika katak F-FDTL labele iha partidu Polítiku no tenke obdese ba Órgaun Soberanu Kompetente sira tuir Konstituisaun no lei, no labale iha naran intervensaun polítika ida. 

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Sexta, 01 Dezembru 2017 09:35

Independente Digital TV