Items filtered by date: Kinta, 05 Jullu 2018

DILI: Joven sira husi Movimentu Estudante Universitáriu Juventude Timor-Leste (MEUJTL) hatama ona karta petisaun ba Gabinete Prezidente Parlamentu Nasionál hodi husu atu dada hikas fali karreta Prado tuan ne’ebé eis-deputadu III Lejizlatura sira sei uza hela.

Published in Nasional

DILI: Komisáriu Komisaun Anti Korrupsaun (KAK), Adérito Tilman hateten, durante ne’e sira hasoru difikuldade boot hodi kombate Korrupsaun Koluzaun no Nepotizmu (KKN) tanba lideransa balun sai hanesan barreira boot hodi satan servisu órgaun independente ne’e.

Published in Nasional
Kinta, 05 Jullu 2018 17:48

Lere La Hanoin Halo Golpe Militár

DILI: Analista balun fó hanoin katak bele mosu golpe militár iha Timor-Leste, tanba lider forsa sira hahú envolve -aan iha vida polítika. Maski nune’e, Xefe Estadu Maiór Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), Majór Jenerál Lere Anan Timur hateten, nunka hanoin atu halo atentadu hasoru Estadu.

Published in Nasional
Kinta, 05 Jullu 2018 17:46

Tribunál Hahú Julga Kazu Mauk-Moruk

DILI:Tribunál Distritál Dili, hala'o primeira julgamentu ba arguidu na’in 21, ne’ebé deskonfia komete krime alterasaun Estadu, Asosiasaun kriminoza, abuzu sinais ka uniforme, Burla, no krime extorsaun.

Hatudu iha autu indisiu sufisiente katak, iha atividade ilegál arguidu sira la’o iha fatin barabarak iha país ne’e hanesan iha Dili no Baukau, ne’ebé lidera husi matebian Paulino Gama ‘Mauk-Moruk’ no António Ai-Tahan Matak.

Grupu hirak ne’e maka, Conselho Revolusionario do Povu Maubere CRPM, no Conselho Pupular de Defesa ou Conselho Popular Democratica CPD-RDTL, maibé la rejista no mos la legaliza.

Iha fulan Fevereiru 2014, hatudu katak grupu hirak ne’e lidera husi matebian Mauk Moruk no António Ai-Tahan Matak, sira hatais farda militár, no bandeira ho kilat balun, hanesan halo defensiva, treina no mós sira halo parada militár, sira halibur malu dala ruma iha Dili dala ruma iha Baukau, konvoka imprensa hodi fó sai saida mak sira sei hala'o, atividade sira ne’e laiha rekoñesimentu husi Estadu no la legaliza, tuir ezijénsia legál.

Entre arguidu sira nia reivindikasaun oioin, hanesan atu halo suspensaun ba Konstituisaun RDTL, demite governu, obriga atu disolve parlamentu no eleisaun antesipada no vigora hikas fali konstituisaun iha tinan 1975 nian.

Ho difuzaun programa sira husi grupu CRPM no CPD-RDTL, sira nia mentór mak matebian Mauk-Moruk, arguidu sira António Ai-Tahan Matak, José dos Santos Lemos, Maria Ângela Freitas, ne’ebé dezempeña kargu hanesan asesora ka konselleira ka sekretaria jerál CRPM nian.

Komunidade sira iha país ne’e, hahú ta'uk ho sinál katak, sira nia objetivu atu halo perturbasaun ba pás, sosiál hodi afeta funsionamentu normál órgaun soberania sira nian, ne’ebé demokratikamente eleitu no mós dezignadu.

Arguida Ângela Freitas hola parte mós iha atividade hotu ne’ebé lidera husi matebian Mauk Moruk, prende tiha nia USB ne’ebé iha fixeiru ho naran, “Komandante no Ângela, ho lia fuan hanesan, ami povu maubere hakarak suspende imediata konstituisaun RDTL, ne’ebé la reflete povu Timor-Leste nia interese nasionál, disolve parlamentu, eleisaun antesipada parlamentu no governu unidade nasionál nian, ” dehan iha akuzasaun Ministériu Públiku nian.

Hafoin sira rekruta ema sira ne’e, sira informa katak sei rekruta forsa foun iha Timor-Leste, matebian Mauk-Moruk hateten katak nia mak sei sai komandante ba forsa foun ne’e, nia mak sei komanda atu troka fali FALINTIL-FDTL.

Sira hakarak grupu CRPM, nu'udar dinamizador prinsipál maka matebian Mauk-Moruk, José António dos Santos Lemos ‘Komandante Labarik’ maka sei fó treinu no fahe farda. Ângela Freitas kompostu husi ema distritu sira, hahú sira nia treinu formatura, ho uniforme militár, sira sempre prezente iha konferénsia imprensa ne’ebé fó husi mate bian Mauk-Moruk.

Grupu rua ne’ebé lidera husi Mauk Moruk no António Ai-Tahan Matak, iha apoiante barak iha terenu, liu liu Baukau no Dili mak tuir sira nia orientasaun, kosubstansia ida hodi dezafia autoridade no ameasa órgaun soberanu sira, Prezidente Repúblika no Parlamentu Nasionál.

Iha fulan Fevereiru no inisiu fulan Marsu 2014, iha Dili no Baukau matebian Mauk-Moruk, Ai-Tahan Matak, Labarik, mosu ho fardadu hodi koordena ho elementu sira seluk, husi grupu rua ne’e, uza farda no boina mean hodi promete katak, loron ida sira mak sei sai hanesan efetivu militár Timor, hodi hamosu konfrontu ho forsa polisia sira.

Aproveita grupu rua ne’e, mosu tan grupu ilegál seluk, Nakukun ba Naroman, lidera maka arguidu Simão Araújo, no Paulo Soares husi distritu Ermera, uza fali naran veteranu no eis FALINTIL sira nian, ameasa hodi halo ta'uk, hodi hadau ema nia osan.

Arguidu sira ne’ebé identifika iha artigu akuzatoriu ida ne’e, hatene katak sira nia hahalok ne’e lei bandu, sira hatene momoos kona ba ilegalidade husi hahalok hirak ne’e, sira sempre atu ho esforsu husi organizasaun grupu rua ne’e.

Husi faktu sira ne'ebé hato’o ne’e, António Ai-Tahan Matak, Maria Ângela Freitas, Amaro da Conceição, Manuel Guterres, Sérgio dos Santos, Rofina do Carmo, Moisés do Carmo, Angelo da Silva, Joaquim Fernandes, Ivo de Jesus, Paulo Parada, Manuel Gusmão, Marcelino da Conceição, Gil Fernandes, José Teki Liras, João da Silva, Simão de Araújo, António Casimiro, Paulo Soares, Adriana Atok, Lourenço Barreto, hanesan ko autoria materiál ho forma konsumada no ho konkursu reál, komete krime alterasaun estadu de direitu artigu 202 KP , krime asosiasaun kriminoza artigu 188 KP, krime abuzu sinais ka uniforme husi artigu 194 koñesidu penál.

Hataan ba faktu ne’e, arguidu António Ai-Tahan Matak deklara ba Tribunál katak, kona-ba faktu ne’e nia iha koñesimentu uitoan de'it.

Ha'u nia koñesimentu katak, organizasaun rua ne’e CRPM no CPD-RDTL, la la’o hamutuk, maibé la’o ketaketak, ha’u nia koñesimentu kona-ba ida ne’e de'it, maibé kona-ba sira seluk ha’u la hatene,” dehan nia, iha TDD, Tersa, (3/7).

Alende ne’e, arguida Maria Ângela Freitas deklara ba Tribunál katak, faktu ne’ebé iha falsu hotu.

Ha'u dehan faktu ne’e falsu, tanba iha tinan 2014 ha’u iha hela rai li'ur iha Bali, ha’u mós la hola parte iha organizasaun ne’e CRPM no CPD-RDTL, ha’u mós la sai konselleira iha organizasaun sira ne’e”, dehan nia.

Nia deklara tan katak, hanesan lideransa partidu, odamatan nakloke ba sei de'it atu konsola, maibé nia la sai konselleira ba organizasaun sira ne’e. Matebian Mauk Moruk no arguidu António Ai-Tahan Matak ba hasoru duni arguida, maibé la’ós ko'alia kona-ba sira nia programa, maibé ko'alia kona-ba asuntu polítika iha rai laran no asuntu família nian.

Arguida deklara tan, nia parte la fó apoiu ba iha grupu rua ne’e, maibé fó konsola de'it ba sira, kona-ba problema ne’ebé sira hasoru hanesan balun seidauk hetan servisu di'ak, hanesan veteranu, fó konsola ba sira atu trata dokumentu sira.

Kona-ba USB ne’ebé iha, arguida deklara katak, USB ne’e sira fó fila ba arguida ona, se USB ne’e hanesan evidénsia ida, sira la fó fila ba arguida.

Kona-ba konferénsia imprensa arguida nia parte mós la hatene, tanba nia iha hela rai liur, no hare husi video deit.

Nia afirma tan, Mauk-Moruk sira ba hasoru arguida atu konsulta antes, maibé ba la’ós reprezenta organizasaun, maibé hanesan família no mós balu hanesan veteranu. Kona-ba Mauk-Moruk hakarak halo eleisaun antesipada no seluk tan, nia parte laiha koñesimentu.

Rona tiha deklarasaun husi arguida Maria Ângela Freitas no António Ai-Tahan Matak, Tribunál adia fali julgamentu ne’e ba fali loron 19 Jullu hodi kontinua rona deklarasaun husi arguidu sira seluk.

Audiénsia julgamentu ne’e, prezide husi juis koletivu Francisca Cabral, José Maria, no Maria Solana, Ministériu Públiku reprezenta husi prokuradór Jacinto Babo no Rogério Viegas, arguidu sira hetan asisténsia legál husi advogadu privadu no Defensór Públiku.

Published in Krime

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« July 2018 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31