Print this page

Diferensa Ideia La Signifika Inimigu

By INDEPENDENTE Marsu 14, 2017 10224
Lider Nasional Timor-Leste, Maun Boot Xanana Gusmao, Mari Alkatiri no Taur Matan Ruak koversa halimar hafoin enkontru Maubise iha tinan 2010 Lider Nasional Timor-Leste, Maun Boot Xanana Gusmao, Mari Alkatiri no Taur Matan Ruak koversa halimar hafoin enkontru Maubise iha tinan 2010 Foto Gabinete Primeiru Ministru

EstaduTimor-Leste deside tinan 2017 sai eventu ba ezersísiu demokrátiku rua importante. Eleisaun prezidensiál no eleisaun lejizlativu. Tinan ne’e mós sei selebra independénsia ba dala XV, ne’ebé sai sasukat mós implementasaun demokrasia iha nasaun ne’e.

Kandidatu Prezidente Repúblika iha períodu ne’e hamutuk na’in ualu no iha eleisaun parlamentár iha ona partidu polítiku hamutuk 31. Númeru ne’e dala ruma boot liu ba Timor-Leste ne’ebé ho ninia votante rihun 747-resin.

Eventu kampaña eleisaun prezidensiál la’o daudaun ona. Kandidatu sira balun aproveita tempu ne’e hodi sukat sira ninia forsa polítiku. Liuliu partidu polítiku sira ne’ebé apoiu kandidatu balun.

Atu atrai simpatia povu nian hodi apoia kandidatu ka partidu polítiku ruma, servisu ekipa susesu kampaña nian sai importante tebes. Ekipa tenke hatene oinsá atu mobiliza massa.

Métodu barak mak bele utiliza hodi aumenta númeru, liuliu ba matéria kampaña no mós meius komunikasaun ne’ebé sei hala'o iha tempu kampaña nian.

Maski nune’e, iha Timor-Leste dala ruma ekipa susesu sira ninia servisu ladún funsiona ho efetivu. Matéria kampaña barak mak ekipa susesu husi partidu polítiku no kandidatu sira halo sees husi ninia alvu.

Durante kampaña eleisaun prezidensiál tensaun polítika sa’e uitoan, tanba iha ekipa susesu balun la fokus ba matéria kampaña nian. Mosu ‘konflitu’ polítiku tanba lider hahú konta ema seluk nia vida no sura sira nia kole.

Bainhira haree didi’ak deklarasaun lider sira nian komesa provoka ‘instabilidade’ iha pre-eleisaun. Poténsia boot iha eleisaun partidu sira sei atake malu ne’ebé bele envolve mós husi militante sira, tanba kauza husi estatementu polítiku na’in sira.

Ne’e duni, iha servisu ne’e órgaun eleitorál independente liuliu Komisaun Nasionál Eleitorál (CNE) sira iha knaar importante tebes hodi hahú halo avaliasaun iha tempu kampaña eleisaun prezidensiál.

Órgaun eleitorál tenke identifika no fó alerta ba partidu polítiku no ekipa susesu kandidatu sira hodi hatene matéria no linguajen ne’ebé presiza atu fó sai iha tempu kampaña nian. Nune’e, prevene mosu aktu violénsia iha tempu eleisaun parlamentár.

Tanba iha Timor-Leste militante no simpatizante sira dala barak sai ‘vítima’ ba deklarasaun lider sira nian, ne’ebé sei gosta liu atu konta sira nia luta no konta mós ema seluk nia vida.

Maski nune’e, presiza konxiente katak, diferente ideia la signifika atu sai inimigu. Ita diferente iha buat balun la signifika ita labele servisu hamutuk iha parte seluk. Labele lori diferensa ne’e sai obstaklu no lori ita sai fali inimigu. Maibé lori diferensa ne’e atu haburas liután demokrasia iha nasaun ne’e. Ita Hein 

Rate this item
(0 votes)