Print this page

Kálkulu Viajen Xefe Estadu ba Estranjeiru Featured

By INDEPENDENTE Setembru 13, 2018 6604
Prezidente Repúblika  Francisco Guterres   Lú Olo Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lú Olo

DILI: Gabinete Prezidénsia Repúblika hatama ona karta ba Parlamentu Nasionál atu fó autorizasaun ba Xefe Estadu hodi halo viajen estranjeiru.

Tuir planu, Xefe Estadu sei halo viajen naruk hahú iha loron 21 Setembru 2018 ba Austrália, depois partisipa konferénsia internasionál iha Bali-Indonézia, reuniaun Asembleia Jerál Nasaun Unidas-Novaiorke, vizita ofisial ba Vatikanu-Roma no mós konferénsia ida iha Áfrika.

Haree ba situasaun iha rai laran, siklu polítika ne’ebé akontese iha pasadu bele mosu fila-fali. Foin lalais ne’e Parlamentu Nasionál aprova Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2018 ho karakter urjénsia. Ne’e duni sai mós hanesan ‘obrigasaun’ ba Xefe Estadu atu promulga antes halo viajen ba estranjeiru.

Bainhira ida ne’e la akontese, presedente ba kanselamentu viajen estranjeiru Prezidente Repúblika nian iha tinan kotuk, bele mosu fila-fali.

Tuir Konstituisaun Artigu 95, númeru 3, alínea h hateten “Parlamentu Nasionál sei halo mós: fó autorizasaun ba Prezidente Repúblika atu hala'o vizita Estadu nian”.

Husi kompeténsia kada órgaun soberania sira nian, iha situasaun ne’e bele mosu ‘barter (permuta) polítika’ entre Prezidente Repúblika no Parlamentu Nasionál.

Viajen Xefe Estadu nian bele la’o ho hakmatek bainhira promulga ona OJE 2018, ne’ebé aprezenta ona ba Prezidente Repúblika iha loron 10 Setembru liubá.

Xefe Kaza Sivíl Prezidénsia Repúblika, Francisco Maria Vasconcelos hateten, desizaun Xefe Estadu atu bele halo viajen ba rai li'ur ka lae depende ba Parlamentu Nasionál.

Nia dehan, karik Prezidente Repúblika nia viajen ne’e maka Parlamentu Nasionál maka la aprova, entaun Xefe Estadu labele ba.

Francisco dehan, bainhira PN la aprova viajen Prezidente Repúblika nian ba estranjeiru iha ultima hora maka Estadu sei lakon osan saugati, tanba tenke selu fatin hirak ne’ebé booking ona iha rai li'ur atu komitiva Xefe Estadu nian ba hela.

Nia fó ezemplu, hanesan iha Portugál bainhira kansela tenke selu $50.000. Ne’e duni, desizaun hotu-hotu ne’ebé foti sei iha ninia kustu.

Arão: Desizaun iha Deputadu sira

Parlamentu Nasionál ajenda ona atu halo plenária ba dezlokasaun Xefe Estadu ba estranjeiru, iha Segunda, 17 Setembru 2018.

“Ami iha enkontru deside ona katak iha loron 17 data fiksu (diskusaun dezlokasaun) Prezidente ba rai li'ur”, dehan Arão.

Tanba ne’e, deputadu sira mós deside ona katak, sei halo plenária hodi hato’o sesaun solene ba Xefe Estadu molok ba Vizita servisu ba Austrália, ne’ebé hetan konvite husi Governu Austrália iha fulan ne’e.

Prezidente PN esplika, Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2018 mós tau verba ba viajen Xefe Estadu nian ba rai li'ur. Maski nune’e, desizaun atu autoriza viajen estranjeiru ne’e iha deputadu tomak nia liman, liu husi prosesu votasaun.

Rate this item
(0 votes)