Haree ba situasaun ne’e, deputadu bloku koligasaun Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) husu atu entrega hikas uma ne’e ba diplomata sira iha Mosambike atu utiliza hala'o misaun Estadu nian, tanba oras ne’e daudaun embaixada sira iha rai li'ur enfrenta problema arendamentu uma.
Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares hatete, diploma timoroan sira ne’ebé hela iha rai li'ur inkondisionál, tanba durante ne’e transferénsia orsamentál sempre tarde.
Ne’e duni, husu atu aumenta osan rihun $500 ne’e atu halo arendamentu ba uma sira ne’ebé embaixadór sira hela, tanba rezidénsia sira ne’e mesak aluga hotu. Nune’e, uma balun ne’ebé seidauk halo arendamentu mak sai hanesan dívida ba governu.
Rona deklarasaun ne’e, Vise Prezidente Bankada PLP, Francisco Vasconcelos, konta katak bainhira sei sai hanesan komisáriu iha CNE halo vizita ba iha Mosambike, uma na'in atu duni sai diplomata sira iha Mosambike tanba halo pagamentu tarde.
Iha momentu ne'ebá, nia dehan, embaixadór ne’e husu atu fó hatene ba Sekretáriu Jerál FRETILIN, Mari Alkatiri, atu entrega uma ne’ebé uluk Governu Mosambike fó ba diplomata timoroan sira iha tempu rezisténsia, nune’e atuál diplomata timoroan sira bele uza halo servisu.
“Ha’u ho Arief Sagran ba iha ne’ebá, eis-Prezidente Mosambike rasik ko'alia mai ami dehan imi iha uma ida iha ne’e kapás, ne’ebé husu ba governu atu embaixadór sira bele hela”, dehan nia, iha Uma Fukun PN, horisehik.
Hataan ba kestaun ne’e, Deputada Bankada FRETILIN, Maria Angélica Rangel hatete, uma iha Mosambike ne’e uluk Partidu FRELIMU mak fó ba FRETILIN iha momentu rezisténsia hodi diplomata sira hela.
“Ita la hatene istória labele naran ko'alia de’it ho ódiu vingansa. Uma ne’e FRELIMU mak fó ba FRETILIN hanesan jestu de apresiasaun luta FRETILIN nian”, dehan nia.
Tanba ne’e, hakarak atu foti uma iha Mosambike ne’e tenke ko'alia ho Partidu FRETILIN.
Relasiona ho deklarasaun ne’e, ambiente Parlamentu Nasionál ba diskusaun OJE 2018 ba loron dahaat sai barullu bainhira deputadu Francisco Vasconcelos hataan ba Maria Angélica hodi dehan, “Ami kuandu ko'alia FRETILIN deputada ne’e sempre alérjiku”.
Aposta ba estadu, FRETILIN uluk iha rezisténsia nian la'ós partidu. Tanba ne’e, entrega ba governu labele ba grupu ida nian mesak.
Deputada Maria Angélica husu pontu de orden atu halo defeza, maibé Prezidente PN la fó lalais, entaun deputada ne’e baku meza makaas hodi dehan ba deputadu Francisco Vasconcelos, “Ami ne’e la'ós foin mak FRETILIN, ne’e uluk kedas no sei defende FRETILIN to’o mate”.
Ho diskusaun ne’e halo situasaun iha plenária laran sai barullu tanba deputadu no deputada sira ida-idak hakilar ona hodi ko'alia istori luta, uluk sé mak FRETILIN no sé mak lae.
Observasaun jornalista diáriu ne’e, situasaun diskusaun OJE ba loron dahaat nian ne’e diferente tebes ho loron tolu ba kotuk, tanba deputadu opozisaun no bankada governu ladún hakilar malu.
Neutraliza situasaun iha plenária laran, Deputadu FRETILIN, David Dias Ximenes ‘Mandati’ husu pontu de orden hodi husu Prezidente PN suspende plenária iha minutu balun nia laran hafoin haree situasaun la’o normál maka foin kontinua hikas debate.