PR Lú Olo La Komprende Pensamentu Governu Featured

By Cristina Ximenes Setembru 19, 2018 3292

DILI: Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guterres Lú Olo deklara la kompriende husi governu nian tanbasá membru na’in tolu ne’ebé propoin husi Primeiru Ministru no Xefe Estadu nomeia ona lakohi simu pose.

Lista proposta ho naran haat nulu resin tolu (43), hato’o husi Primeiru Ministru, Xefe Estadu nomeia no fó pose ona ba membru Governu tolu nulu resin rua (32).

Nune’e, durante prosesu lao Primeiru Ministru propoin kandidatu membru Governu na’in tolu mak hanesan Samuel Marçal, Alfredo Pires no Rogério Mendonça.

Maski nune’e, ikus mai kandidatu membru membru governu na’in tolu ne’e rejeita atu simu pose nu’udar Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE), Ministru Petróleu Rekursu Minerais (MPRM) no Vise-Ministru Agrikultura no Peska (VMAP) tanba fó solidáriu ba kandidatu sira seluk ne’ebé Xefe Estadu pondera.

“Haree ba ita nia relasaun ho responsabilidade institusionál, ha’u la kompriende tanbasá maka membru tolu ne’ebé propoin husi Primeiru Ministru no ha’u nomeia ona lakohi simu pose,” dehan PR Lú Olo bainhira loke sesaun solene V Lejizlatura, iha uma fukun PN, horisehik.

Nia esplika, iha diálogu ne’ebé Xefe Estadu halo nafatin ho laran nakloke no moos katak husu atu tetu, sukat, no pondera didi’ak kandidatu sira ne’ebé Primeiru Ministru propoin maibé seidauk nomeia.

Nia hateten, tuir Konstituisaun, laiha ema ida maka bele interfere, halo presaun ka ezije ba titulár ne’ebé de’it husi órgaun soberania sira kona-ba sira nia kbiit konstitusionál.

Importante ba hotu-hotu, maibé kompriende momoos, liu-liu lider husi partidu polítiku sira, deputadu, membru governu katak, sidadaun hotu-hotu, tenke respeita liberdade ne’ebé konstituisaun fó ba Prezidente Repúblika atu foti desizaun polítika kona-ba nomeasaun membru governu ne’ebé propoin husi Primeiru Ministru.

Prezidente Repúblika foti desizaun hafoin sukat kle'an, hatene loloos ona katak sei proteje interese nasionál no Estadu nian tuir lei haruka. Interese pesoál ka polítiku partidáriu la tama iha Xefe Estadu ninia desizaun, nu’udar Prezidente Repúblika, atu nomeia ka la nomeia membru Governu propoin husi Primeiru Ministru.

Tuir Konstituisaun Repúblika, Primeiru Ministru de’it maka iha kbiit atu propoin, Prezidente Repúblika de’it maka bele nomeia no fó pose. Nune’e, iha prosesu hili membru Governu, bele haree katak Konstituisaun Repúblika fó dalan ba Prezidente Repúblika, Primeiru Ministru atu tetu hamutuk kandidatu sira, molok sira kaer sira nia knaar, nu’udar membru Governu ba tinan lima.

Lú Olo fiar katak, liu husi diálogu ne’ebé halo ho Primeiru Ministru iha ambiente polítiku sei haree hamutuk oinsá serve di’ak liu povu no nasaun tuir órgaun soberania, titulár ida-idak ninia kompeténsia.

“Ami na’in rua bele hetan kandidatu seluk ne’ebé ha’u bele nomeia no fó pose atu kompleta VIII Governu Konstitusionál. Prosedimentu ida ne’e la sees husi ita nia Konstituisaun no lei sira seluk”, hateten nia.

Nia akresenta, haree ba Xefe Estadu ninia kbiit konstitusionál, Xefe Estadu halo buat hotu-hotu atu diálogu ne’e iha susesu, la’ós de’it ba ohin loron maibé ba períodu mandatu tomak governu ne’e nian.

Governu tomak ne’ebé xefia husi Primeiru Ministru tenke hataan ba Parlamentu Nasionál no Prezidente Repúblika. Tanba ne’e, sei tau aas relasionamentu ho Primeiru Ministru hodi semana-semana hetan malu atu haburas relasaun institusionál liu husi diálogu.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV