MJ Hakarak “Taka” Sosiedade nia Ibun ho Kriminaliza Lei Difamasaun Featured

By Cristina Ximenes Jullu 06, 2020 1829
Fundasaun Mahein. Fundasaun Mahein.

DILI: Esbosu kriminaliza lei difamasaun ne’ebé Ministériu Justisa (MJ) inisia hetan reasaun kontra husi sosiadade sira, tanba konsidera lei refere sei hamate sidadaun sira-nia liberdade atu espresa sira-nia hanoin no hato’o kritika ba ukun-nain sira.

Maske sosiadade sivil, deputadu balun, komunidade media, no sidadaun baibain, kontra, maibé iha mós balun ne’ebé aseita, ho razaun liberdade imprensa no liberdade espresaun iha limite, katak ema labele uza ninia liberdade ne’e hodi tolok, trata, insulta ka defama ema seluk.

Foin lalais ne’e, Ministru Justisa Manuel Carcerres hatete, maske simu hanoin husi sosiadade ne’ebé kontra esbosu lei difamasaun, maibé MJ sei kontinua avansa esbosu lei refere.

Ba kestaun ne’e, Organizasaun Naun-governamental (ONG) Fundasaun Mahein (FM) konsidera, Ministru Carcerres la uza lojika hodi haree ba preokupasaun husi sosiadade, maibé uza liu emosaun.

“Buat ida fó sai ema-nia opiniaun, fó sai ema nia faktus, ho uza meui sira hanesan komunikasaun sosiál no rede sosiál ne’e buat ketak ida, tanba ne’e ha’u hanoin katak Ministru Justisa fó resposta ho emosionál de’it, la’os ho lojika atu bele haree ba realidade no preokupasaun sira husi sosiédade,” dehan Diretór Ezekutivu FM João Almeida ba jornalista sira hafoin iha salaun FM, Fomentu 2, Sesta (03/07).

Nia hatete, esbosu lei difamasaun kahor buat rua, difamasaun no atividade ka aktu sira ne’ebé utiliza meiu komunikasaun sosiál ka rede sosiál hodi ofende ema seluk.

Loloos, nia hatutan, bainhira preokupa kona-ba ema uza sala media sosial, MJ kria mak cybercrime, la’os kriminaliza difamasaun.

Tuir nia, bainhira MJ avansa ho lei difamasaun no hetan duni aprovasaun, sei fó ameasa ba sosiédade sivil, media, akademiku, inklui komunidade baibain.

“Se lei ne’e pasa, entaun hamate ka taka tiha sidadaun nia ibun,” dehan nia.

Tan ne’e, João dehan, FM nia pozisaun klaru tebes katak kontra totalmente esbosu lei difamasaun.

Molok ne’e, Ministru Justisa Manuel Carceres hatete, daudauk ne’e MJ halo hela Lei Organizasaun Judisiariu, no bainhira lei ne’e finaliza, sei aprezenta dala ida ho Lei Kriminaliza Difamasaun ba KM.

Tuir Ministru ne’e, estadu simu preokupasaun hotu-hotu kona-ba lei difamasaun, maibé estadu ne’e tenke la’o ba oin.

"Governu simu preokupasaun, mais estadu la'o ba oin, labele hakiduk ba kotuk, no labele para. Esbosu Lei Kriminaliza Difamasaun defini klaru ona, agora presiza  halo esplikasaun de'it,” dehan Carceres iha palasiu governu, Kuarta (01/07).

Carceres esplika, lei difamasaun la taka dalan ba kritiku, tanba atu dezenvolve nasaun liu husi mós kritika.

"Governante tenke simu kritika, labele alerjia ba kritika, politiku tenke simu kritika aat ou di’ak, ida duun matak no tolok ema ne'e mak difamasaun, maibé kritiku la'os difamasaun," dehan nia.

Kona-ba sujestaun balun atu di’ak liu kria Lei Sibernetika, Ministru ne’e dehan, Lei Sibernetika ne’e buat ketak ida.

"Dadus informatika mak hanesan ita-boot nia onra ne'ebé ema la haree maibé, labele book tanba ne'e Lei Sibernetika ne'e buat ketak ida, kuandu ko'alia kona-ba Lei Cibernetika ne'e ita adere ba konvensaun, muda, paste, entaun halai liu ba dadus informatika, katak ita-nia onra ita mate mós labele rai hela ba oan sira," nia esplika.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV