Magno: La Presiza Kriminaliza Difamasaun Featured

By Cristina Ximenes Juñu 11, 2020 2848
Akademista Marcelino Magno. Akademista Marcelino Magno.

DILI: Governu liuhusi Ministériu Justisa (MJ) iha planu atu altera artigu difamasaun iha Kódigu Sivíl ba Kódigu Penál. Nunee, akademiku sira mós kontra planu ne’e tanba intensaun atake liberdade expresaun kontra Konstituisaun RDTL.

Akademista Universidade Nasionál Lorosa’e (UNTL) Marcelino Ximenes Magno hatete, Governu la presiza kriminaliza difamasaun, tanba difamasaun ne’e iha ona kódigu sivil.

“Tuir ha’u nia hanoin la presija lei kriminaliza difamasaun ne’e, tanba ho aktus sivil de’it ema bele lori ita ba Tribunál tuir prosesu sivil nian,”dehan eis jornalista Tempo Jakarta, Indonesia ba INDEPENDENTE, liu husi telefone, kinta ohin (11/6).

Tuir Xefe Departamentu Komunikasaun Sosiál Universidade Nasional Timor Lorosa'e ne’e katak, ema labele hanoin fasil bainhira liu husi prosesu sivil, tanba husi prosesu ne’e bele fó todan ona ba ema.

“….se prosesu sivil labele hanoin ne’e fasil lae, bainhira nia konfirma katak ita difama duni tuir sivil nian ne’e ita selu multa…laos halimar,”dehan akademista ne’e.

Iha nasaun barak ema tauk selu multa tanba bele hamout nia rendimentu liliu ba mídia sira bele taka tanba ho akuzasaun falsu bainhira liu husi prosesu sivil.

“Se nia prova duni katak ita difama ema, ita ko’alia sem faktus, ita arbiru de’it buat ne’e bele kona-ba ita, (tanba ne’e) tuir ha’u nia hanoin ne’e la presija ita halo lei (kriminalizasaun difamasaun) ida ne’e,”haktuir nia.

Nia reafirma katak, hafoin Timor-Leste ukun aan, hasai ona artigu kriminalizasaun difamasaun tanba bazeia ba experensia Timor iha rezime ordem Presidente Indonesia Soeharto uza lei ne’e hodi hamate demokrasia.

Tanba ne’e, Timor-Leste ignora tiha lei ne’e hodi garante konstituisaun RDTL, iha artigu 40 no 42 kona-ba liberdade expresaun no liberdade imprensa.

Maibé dala barak akontese ema uza sala liberdade espresaun ne’e hodi halo buat hotu-hotu tuir hakarak de’it, soe buatus oi-oin, insulta ema arbiru, trata ema arbiru, ida ne’e problema tenke resolve liu husi maneira seluk.

“Ita labele uza fila fali kriminalizasaun difamasaun ne’e, tanba dehan kontra demokrásia, kontra liberdade espresaun, maibé ita mós (labele) subar iha lei nia kotuk tuir ita nia hakarak hodi insulta ema maibé tenke iha responsabilidade ida ne’e ita tenke fó atensaun,”tenik nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV