Governu Presiza $1.8 Billaun Rekopera Ekonómia

By Ekipa INDEPENDENTE Agostu 18, 2020 2594
Prezidente KEPRE, Rui Gomes. Prezidente KEPRE, Rui Gomes.

Komisaun Elaborasaun Planu Rekuperasaun Ekonómika (KEPRE) aprezenta ona estimasaun orsamentu atu rekopera fali ekonomia Timor-Leste nian hamutuk $ 1.8 billaun dólar amerikanu.

Orsamentu hirak ne’e atu responde ba medidas rekoperasaun ekonómika ne’ebé KEPRE, halo durante loron 60, ne’ebé afeta husi pandemia Covid-19.

Prezidente KEPRE, Rui Gomes informa, planu rekoperasaun nia fundu ba bem estár ema nian, hanesan edukasaun, saúde, nune’e ema labele lakon servisu no mós kompañia sira labele mate, tanba kauza husi pandemia Covid-19.

“Ami tau proposta tetu fiskál ba tinan 2021 $1.7 ka $1.8 mill milloens purtantu $1.800 mill, ida ne’e mak ami-nia projesaun, mas bele sa’e oituan, tanba ida ne’e presiza par atu rekopera buat ne’ebé ita lakon, agora depende ba estrutura orsamentu ne’e rasik, komponente boot mak tenki ba liu agrikultura, edukasaun, saúde, bee moos ho mós abitasaun. Ida ne’e mak komponente sira hotu ami sujere iha programa rekoperasaun ekonómika ne’e,” dehan Prezidente, Rui Gomes, hafoin aprejenta estimasaun orsamentu ne’e ba Primeiru Ministru, Tersa (18/08) iha palásiu governu.

Rui Gomes hatutan, KEPRE mós asegura atu medidas sira ne’e bele garante servisu ba sidadaun sira, rendimentu sidadaun sira-nia labele para, kompañia sira tenki hetan rendimentu di’ak, atu nune’e sira bele ativu iha merkadu hodi fó servisu barak liután ba jovens sira.

“Porque so rendimentu empregu hanesan ne’e maka ita bele dehan, kresimentu ekonómiku bele akontese, ita espera katak, rekoperasaun ida-ne’e rekoperasaun ida bele dehan katak, ami espera rekoperasaun ne’e hanesan formatu V ida, ita monu, maibé ita sa’e fali, mais lae karik, U ida, maibé nia kurva U ne’e labele luan liu,” esplika Rui Gomes.

Nia subliña, segementu ne’ebé hetan impaktu makas husi surtu Covid-19, tanba governu introdus medidas konfinamentu iha Otél sira, tanba otél barak tenki redus sira-nia atividade hodi implika traballadór barak tenki para serbisu.

Maibé tuir nia, atu implementa medidas sira ne’e, depende ba ezekusaun no implementasaun husi governu.

“Ida ne’e mak medidas sira agora daudaun implementa, segunda medidas hahú implementa iha fulan Agostu nia laran, Dekretu-Lei mós prepara daudaun hela, ezekusaun ne’e espera katak, to’o Dezembru situasaun ne’e labele monu aat liu, mais ita bele sustenta oituan ita hetan nia rekoperasaun hahú OJE tinan,” nia dehan tan.

Nune’e mós ekonomísta ne’e relata tan, hafoin ekipa aprezenta relatóriu rekoperasaun ekonómika ho rekomendasaun sira ba governu.

Tanba ne’e, Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, orienta kedas Unidade Planeamentu Monitorizasaun Avaliasaun (UPMA) atu halo ajustamentu ba medidas sira ne’e, atu nune’e indikadór ka rekomendasaun sira ne’e bele transforma ba atividade orsamentasaun ba OJE 2021 nian.

Entretantu, ekipa KEPRE ne’e kompostu husi Rui Augusto Gomes hanesan prezidente, no mós vogál na’in ha’at hanesan, Rui Maria de Araújo, Manuel Lito Vong, Carlos da Silva “Saki” no Berta Montalvão.

Ekipa sira ne’e simu posse husi Xefi Governu, Taur Matan Ruak, iha loron 18 Jullu, hodi halo planu rekoperasaun ekonómika ne’ebé afeta husi pandemia Covid-19 durante loron 60, tanba ne’e iha loron (ohin) 18 fulan-Augusto, sira termina ona mandatu.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV