Items filtered by date: Sexta, 12 Juñu 2020

DILI:Prezidente empossadu Rejiaun Administrativu Espesiál Oekusse Ambeno (RAEOA), Arsénio Paixao Bano, hateten la preokupa saida mak grupu balun hateten no nia hakarak rona de’it saida mak sira hateten, maibé importante liu maka Oekusse labele izola an hanesan tinan neen (6) liu ba.

Published in Nasional

Diretor Asia Justice and Rights (AJAR), Jose Luis de Oliveira hatete, tentativa Governu atu kriminaliza defamasaun ne'e nudar derotasaun ba demokrasia.

Lee artigu kompletu tuir mai:

Published in Nasional

DILI: Xefe Estado-Maior Jeneral F-FDTL, Maijor Jeneral Lere Anan Timur rekoñese haruka karta ba Lider Nasional Kay Rala Xanana Gusmão no Lider Nasional sira seluk ne'e lori naran FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) kona-ba preokupasaun no sentimentu hanesan fundador nasaun atu nune’e bele haree hamutuk situasaun politika atual.

Published in Nasional

CONGRESSO NACIONAL DE RECONSTRUÇÃO DE TIMOR-LESTE (P.CNRT)

Secretariadu Nasionál Partido CNRT

Rua Bairro dos Grillos — Díli, Telefone. 331-3191

Excelentíssimo Senhor

Chefe do Estado-Maior General das F-FDTL

Major General Tito da Costa Cristóvão ‘Lere Anan Timur’

Ata-oan ha’u husu lisensa atu informa katak, ho honra boot tebes, bele simu Excelentíssimo Senhor Chefe do Estado-Maior General nia surat, iha loron 8 fulan ida ne’e.

Ho hakru’uk ba Ita-Boot, Excelentíssimo Senhor Chefe do Estado-Maior General, atan-oan ha’u hakarak hato’o katak, depois de simu tiha Ita-Boot nia surat, atan-oan ha’u lori loron hirak ne’e atu estuda didiak Ita-Boot nia hakerek iha surat né.

Liu tiha loron hirak kedas, atan-oan ha’u tenki rekonhese katak atan-oan Ia konsegue kompreende hanoin boot no naruk no klean, husi Excelentíssimo Senhor Chefe do Estado-Maior General, nebé hato’o iha surat né, ho lian português nebé ás no difícil tebes ba atan-oan, nebé ‘lulusan SMA’ deit.

Nune’e, atan-oan ha’u husu lisensa ba Ita-Boot, Excelentissimo Senhor Chefe do Estado-Maior General, atu korrije deit katak atan-oan LA ós ‘Comandante-em-Chefe’, tamba atan-oan ha’u labele konsidera-an hanesan veterano ida.

Atan-oan ha’u ne’e sé? Kaer kilat mos Ia hatene, nunka tiru inimigu, oho deit lekirauk ida mos seidauk, hatene subar-an deit, halai ba halai mai iha ailaran, mai subar-an fali iha Dili to’o ‘bapa’ sira kaer tiha, hodi bá han-toba deit iha Cipinang!

Tan ne’e duni, mak iha ‘kesalahan’ boot ida, tinan hirak liu ba, ema bolu atan-oan nia naran atu ba simu netik medalha ida, maibé ikus mai, atan-oan tenki entrega fila fali medalha né ba Estadu, tamba ha’u sinti moe ba simu buat ida nebé atan-oan Ia merese. ‘Apalagi’, atan-oan mos sai tiha ona ‘Suharto kedua’ iha Rai ida ne’e.

Tanba ne’e hotu, atan-oan husu ho haraik-an atu labele bolu ha’u ‘Comandante-em-Chefe’, hodi lalika fó moe boot ba Forsas Libertasaun Nasional, nebé atan-oan ha’u hakru’uk tebes ba, ho respeitu tomak, tanba sira duni inimigu hodi liberta Rai Timor Lorosa’e.

Atan-oan ha’u, tanba buka deit poder, maka, iha 2007, kria tiha partidu ida ho naran CNRT no atan-oan ha’u, agora, tenki rekonhese ba povu tomak katak, iha partidu CNRT, ami hotu, kuadrus partidu nian, ami mesak otonomistas no korruptus deit, nebé einvez de halo netik buat ruma ba Rai ne’e, durante tinan IO kaer poder, lori Timor-Leste ba nakukun laran no hakiduk ba kotuk to’o labele tiha ona.

Husi kedas tinan 2017, mak ami iha CNRT, nudar partidu, lori todan boot ida iha ami-nia konsiênsia kona-ba “Cnrt Ia hatene ukun, tamba ne’e mak bolu partidus sira seluk atu ajuda ukun no, ikus ona, bolu tan Fretilin hodi ajuda… no, iha Cnrt, mesak korruptus deit”.

Atan-oan ha’u, lori partidu CNRT nia naran, bele afirma katak, lós duni, husi 2007 to’0 2016, ita Ia haré liu dezenvolvimentu, haré deit maka korrupsaun no membrus governu barak mak tama ona kadeia, no balun simu nafatin notifikasaun husi Ministériu Públiku atu bá hatán.

Povu Maubere no Buibere tomak haré duni ona katak Dezenvolvimentu iha Timor-Leste, foin mosu hahú iha 2017, mai 2018, tama iha 2019 to’0 2020,

iha tinan hat nia laran, iha nebé timoroan sira bele sente katak iha duni ‘pembanggunan’.

Lori partidu CNRT (nebé Ia hatene ukun, nakonu ho otonomistas no korruptus) nia naran, atan-oan ha’u tenki rekonhese duni na basa liman ba faktu nebé real ne’e, katak hahú 2017 mai agora mak foin mosu dezenvolvimentu, husi Líderes Matenek sira-nia lideransa, ho Membros Governo mesak kualifikadus ho perfil nebé ás, hodi hatene kaer ukun Iolós iha Estadu de Direitu Demokrátiku ne’e!

Tanba atan-oan ha’u kria partidu foun no kiik ida, hanesan CNRT, atu sai netik Presidente partidu, hodi buka kaer poder hodi bele na’ok osan Estado demokrátiku nian, atan-ha’u husu deskulpa tanba atan-oan ha’u Ia iha liu ‘level’ atu hakbesik-an ba Líderes Nacionais sira seluk nebé Ita-Boot, Excelentíssimo Senhor Chefe do Estado-Maior General, temi iha Ita-Boot nia surat.

Ha’u sinti nakdedar, bain-hira atan-oan ha’u haré ba personalidade no kapasidade intelektual husi Dr. Francisco Guterres Lú Olo, Dr. Aniceto Guterres, Dr. José Ramos Horta, Dr. Mari Bim Amud Alkatiri ho Dr. Roque Rodrigues, tanba atan-oan ha’u, ‘lulusan SMA’ deit, tenki marka distansiamentu sosial husi Doutores sira, iiu-liu tanba atan-oan ha’u, ho kakutak nebé mamuk, labele fotian ba hakbesik fali ho doutores sira nebé mesak matenek.

Husi fali sorin seluk, Líderes Nacionais hanesan Major General Taur Matan Ruak, Brigadeiro General Filomeno da Paixão de Jesus no Ita-Boot rasik, Chefe do Estado-Maior General, Major General Tito da Costa Cristóvão ‘Lere Anan Timur’, atan-oan ha’u sinti moe, nudar guerrilheiru simples oan ida, atu ba hakbesik fali ho Chefes Militares mesak Boot, husi F-FDTL nian.

Ho razoens nebé todan sira né hotu, maka atan-oan ha’u husu deskulpa wain tebes, tanba:

Primeiru — atan-oan buka esforsa-an maibé Ia to’o atu konsegue komprende oitoan Ita-Boot, Excelentíssimo Senhor Chefe do Estado-Maior General, nia surat nebé hatudu hanoin ás tebes;

Segundo – atan-oan kbit mak Ia to’o atu bele hakbesik deit, ‘apalagi’ atu ‘memberanikan diri’ atu ko’alia ho Líderes Nacionais, Civis no Militares, nebé ohin loron kaer hela destino Estado Timor-Leste no Povu Maubere no Buibere sira-nia vida.

Hodi hato’o respeito tomak, ho rohan mak ne’e, dikin mak ne’e, atan ha’u husu lisensa atu retira.

 

Dili, 12 de Junho de 2020.-

Online INDEPENDENTE, asesu karta ne'ebe espailla iha facebook (media sosial).

Published in Nasional

Independente Digital TV