×

Atenção

JUser: :_load: Não foi possível carregar usuário com ID: 424

Print this page

TL Lidera Forum Rejionál ASEAN Kona-ba Diplomasia Preventiva iha Ambiente Pós-Konflitu

By KI Abril 19, 2017 4150
Bandeira Timor-Leste Bandeira Timor-Leste

DILI : Governu Timor-Leste sei sai uma-na'in ba Semináriu Forum Rejionál ASEAN (ARF) kona-bá diplomasia preventiva iha ambiente pós-konflitu ne’ebé hala’o iha loron 19-20 Abríl 2017.

Semináriu ne’ebé sei hala’o iha Otél Novo Turizmu iha Lesidere, Dili, Timor-Leste, sei lori hamutuk partisipante na'in-100 husi nasaun partisipante sira ARF nian. Oradór sira ne’ebé konfirmandu atu atende inklui mós Laureadu Nobel da Pás no eis Prezidente, José Ramos Horta, Ministru Justisa, Dionísio Babo, no oradór sira seluk tan mai husi Austrália no Nova Zelándia.

ARF ne’e hanesan forum konsultativu rejionál ida kompostu husi país partisipante nain-27 ne’ebé mak buka atu fahe hanoin kona-bá asuntu seguransa iha rejiaun Ázia-Pasífiku. Timor-Leste hetan konvite hodi hola parte iha ARF iha 2005. Dezde ne’e, Timor-Leste haruka ona ofisiais barak ba partisipa iha eventu sira ARF nian no sai ona mós uma-na'in ba semináriu ARF iha 2011.

Semináriu tinan ne’e sei ko-prezididu husi Singapura, Timor-Leste no Nova Zelándia no sei fornese plataforma ida ba ofisiais governu no na'i-ulun sira hodi mai hamutuk atu fahe hanoin no esperiénsia no enkoraja kolaborasaun entre governu sira iha área diplomasia preventiva, liu-liu foka ba iha prátika, abilidade no instrumentu sira presiza ba iha ambiente pós-konflitu.

Tópiku espesífiku ba diskusaun inklui Prátika Di’ak-liu ba Diplomasia Preventiva iha Ambiente Pós-Konflitu husi Rejiaun ASEAN no ARF, Suporta ba Dame no Operasaun Manutensaun ba Dame, no Haforsa Partisipasaun Feto iha Diplomasia Preventiva no iha Foti Desizaun Pós-Konflitu ba Dame no Seguransa.

Timor-Leste, hanesan nasaun partisipante ba Forum Rejionál ASEAN no hanesan aplikante ba membru planu ASEAN, sei hetan tan oportunidade ida atu bele iha esperiénsia organiza eventu ASEAN iha rai-laran no mós hatudu nia kapasidade.

Semináriu ne’e mós sei sai hanesan plataforma ida ba Timor-Leste hodi fahe nia esperiénsia no istória susesu iha jestaun pós-konflitu (prosesu rekonsiliasaun Timor-Leste no Indonézia) no mos iha hari’i estadu iha ambiente pós-konflitu.

Vice-Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun ne’ebé mós nu’udar Líder Timor-Leste nian ba Enkontru Ofisial Senior sira ARF, Roberto Soares hateten katak serimónia ne’e importante ba TL.

“Semináriu ida ne’e sai nu’udar kontribuisaun konkreta ida husi Timor-Leste ba Forum Rejionál ASEAN.

Timor-Leste liu ona konflitu internu no konflitu ho parte externu. Durante tempu rezisténsia no hafoin restaurasaun independénsia iha 2002, Timor-Leste sempre uza aproximasaun Pasífiku hodi rezolve konflitu sira, liu-liu prosesu rekonsiliasaun iha rai-laran no ho Indonézia hodi hatán ba istória nakukun pasadu nian. Sira ne’e hotu bele sai mós hanesan esperiénsia valioza ida hodi partilla ho país partisipante sira Forum Rejionál ASEAN nian,” Dehan Roberto liu hosi karta komunikadu ne’ebé INDEPENDENTE asesu horisehik. 

Rate this item
(0 votes)