Print this page

Funu, Rekursu Natural no Manipulasaun Konsiente global Featured

By Ekipa INDEPENDENTE Juñu 25, 2025 224
Foto:Google. Foto:Google.

Rai-Iran mak rai ne'ebé riku ho natureza. Nia iha rai ne'ebé boot liu iha mundu no gás naturál segundu ne'ebé boot liu. Aleinde ne'e, nia fatin estratéjiku tebes no iha ona dalan prinsipál ba komérsiu enerjia globál iha Mediu Oriente. Tanba ne'e, Iran sempre sai hanesan foku ba monitorizasaun no kontrolu husi bloku Oeste, liuliu Estadus Unidus.

Ema kria marka sira hanesan "ISIS" no "terrorista" nu'udar instrumentu ida-ne'ebé di'ak liu atu halo manipulasaun ba ema nia hanoinn. Hanesan nasaun ida-ne'e bolu nu'udar "KKB" ka "terrorista" - la'ós nu'udar entidade polítika armada - ho objetivu atu forma opiniaun públiku tuir istória rejime nian. Buat sira-ne'e hotu halo ona atu públiku la haree problema ne'e ho objetivu, maibé atu nune'e sira bele haree konflitu hanesan relijiaun ka identidade.
Maski nune'e, funu sempre iha ligasaun ho rekursu natural. Rejiaun sira ne'ebé riku sei iha poténsia ekonómika, hanesan mina-rai, mina no gás, atu sai sentru konflitu nian. Ne'ebé pior liu, autoridade sira kria no halakon konflitu horizontál - hanesan relijiaun, nasionalidade, ka antropodolojia - atu hapara konflitu vertikál entre povu no governadór ka ukun nain sira.
Atu dezafia luta hasoru podér, estadu kria ideia dominasaun - ideia forsa sira ne'ebé haruka atu kontrola seguransa publika. Se komunidade ida hetan influénsia husi ignoransia, relijiaun, ka segregasaun rasik, ideia dominante sei uza aspetu hirak-ne'e hodi hadook an husi konflitu prinsipál: ne'e mak luta entre elite ne'ebé forte liu no elite ne'ebé violentu liu.
Tan ne'e, sosiedade haree mundu ho ninia faktu oioin: relijiaun, rasa, no etniku. Maske nune'e, funu reál afeta ona sosiedade sivíl. Iha funu ida-idak, ema baibain sempre sai vítima prinsipál. Nasaun ka grupu povu sira, maske sira ne'ebé konsidera hanesan ameasa ba interese governadór globál sira-nian, sei sempre bolu hanesan aat liu no perigoju liu.
Iha tempu ne'ebá, funu iha kongresaun Iraun, Porezemplu, iha bomba ba ema Izrael hodi hatán ba populasaun Palestinu - forma luta hasoru domíniu Oeste. Iha parte seluk, Estadus Unidus nu'udar koligasaun boot Izrael nian ne'ebé fó apoiu maka'as ba agresaun ne'e. Ne'e la'ós de'it funu ideolojiku, ne'e mak funu ne'ebé iha forsa no rejiaun influénsia nian.
Iran mak nasaun ida-ne'ebé konsistente hasoru hegemonia Oeste iha Mediu Oriente. Nia prezensa hamutuk ho Izrael no Estadus Unidus aumenta ona dezde Iran tama iha BRICS nia bloku. Ida-ne'e sinál nakloke katak Iran hakarak atu reziste ba dominasaun Estadus Unidus nian iha fronteira globál sira, inklui mós iha mundu nia oin.
Se Funu Mundial III hahú duni, ne'e la'ós de'it funu fíziku, maibé mós ideia ida kona-ba mundu foun nia kbiit. Funu ne'e sei envolve aspetu hotu-hotu, teknolojia, ekonomia no propaganda. Ironia, ida-ne'e hotu halo hodi estraga ambiente iha área sira ne'ebé riku ho rekursu.

Fonte: Dorlince Iyowau

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Kuarta, 25 Juñu 2025 13:28