Print this page

Atu Prevene Virus HIV/SIDA, INCSIDA Kontinua Halo Sensibilizasaun ba Komunidade sira iha Suku Madohi Featured

By Estajiaria/Adriana Guterres Mau Jullu 14, 2025 177
Foto:Google. Foto:Google.

DILI: Institutu Nasional Kombate Virus HIV/SIDA kontinua halo sensibilizasaun ba komunidade no autoridade lokal sira iha Suku Madohi, Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisipiu Dili, atu nune’e komunidade sira bele iha kuiñesimentu atu prevene-aan husi moras HIV/SIDA.

Prezidente INCSIDA Daniel Marçal hatete, programa sensibilizasaun ne’e atu fahe informasaun ba komunidade sira, atu prevene aan husi risku ka virus HIV/SIDA.

Tanba tuir INCSIDA, númeru afeitadu virus HIV/SIDA iha Kapital Dili kuaze rihun 1.600, husi númeru ne’e maioria sira ne’ebé ho idade produtivu.

“Ita tenki halo sensibilizasaun ne'e tanba ita nia ema ituan deit, maibe hahalok transmisaun moras HIV/SIDA ne’e boot liu no susar atu kontrola, liliu hahalok sira kona ba relasaun ho sexu livre, ema susar atu kontrola no laiha koñesimentu ne'e perigoju tebes. Iha Dili laran de’it ema afeitadu moras HIV-SIDA kuaze  ema 1.600 ona, barak liu husi ita nia alin sira ho idade produtivu, feto ho mane, se sira laiha koñesimentu ida klean kona ba HIV/SIDA, transmisaun halo nusa,preve halo nusa? Ne'e risku tebes,”dehan nia ba Jornalista sira, iha Sede Suku Madohi, foin lalais ne’e.

Nia hatutan, iha programa sensilibilizasaun sira, iha progresu ne’ebé diak, tanba sidadaun sira balun komprende ona kona ba prevensaun moras refere.

Aleinde, sidadaun balun mós iha ona konsensia, hodi hakbesik aan ba sentru saúde sira halo teste ran hodi prevene aan husi virus HIV/SIDA.

“Programa sensibilizasaun ne'e mós fó ona progresu ne'ebé diak, ema bele komprende ho konsiensia katak bainhira ita kona HIV, ita la halo tratamentu ne'e mak ita mate lalais, sé ita halo tratamentu ita sei moris normal hela hanesa ema seluk, progresu ida tan mak, ita nia kazu ne'e barak liu HIV duke SIDA, ne'e diak, maibé SIDA barak liu ne'e ladiak, maibé ema hotu iha konsiensia, rona no halo tratamentu labele monu ba SIDA,”tenik Diretór Daniel Marçal.

Iha Fatin hanesan, Xefe Suku Madohi, Bernadino de Cristo Fereira hatete, nuudar autoridade lokal apresia ho programa INCSIDA nian , tanba programa sensibilizasaun ne’e importante tebes atu bele eleva kuiñesimentu komunidade sira nian kona ba prevensaun moras HIV/SIDA.

“Sente apresia tebes ho programa ida ne'e tanba importante tebes, ita hakarak liberta ema nia vida husi virus HIV/SIDA, maka hakarak ka lakohi tenki liu husi programa ida ne'e,  sé ita hakarak koalia kona ba kontestu libertasaun maibé programa libertasaun la la’o, revolusaun SIDA laiha , oinsa mak ita atu kura ema husi moras HIV-SIDA ne'e,”haktuir Lider Komunitaria ne’e.

Iha biban hanesan, Xefe Suku husu ba governu liliu Ministeriu Edukasaun no Ministeriu Saúde atu halo mós sosializasaun ba  iha eskola no sentru saúde sira kona ba virus HIV/SIDA.

Entretantu, Reprezentante Partisipante Juventude Suku Madohi, Zeferino Gomes sente kontenti ho prezensa INCSIDA nian iha suku refere hodi fahe informasaun kona ba Moras HIV/SIDA.

“Hanesan joven, sente kontenti tebes tanba prezensa INCSIDA nian, ne’ebé nafatin eduka komunidade sira, liliu joven sira atu bele entende didiak, hodi hamutuk kombate virus ne'e, tanba ita hatene moras ida ne'e la'os problema sosial maibe problema nasional, ha'u  hanoin moras HIV-SIDA ne'e problema sériu,ne'ebé liga mós ba seguransa ema hotu nian, tanba moras ne’e ameasa ba ita nia moris,”dehan Zeferino Gomes.

Rate this item
(0 votes)