Alunus 'Diuk' iha Tempu Udan: Realidade Eskola iha Matebian Huun Featured

By Pedro Alves Dezembru 22, 2020 791
Komunidade sira iha aldeia Osolia, Suku Letemumu, Postu Administrativu Kelikai, Munisipiu Baukau, ho voluntariu hadia eskola ne’ebé anin sobu iha 2 Outubru liu ba, Sabadu (19/12). FOTO: INDEPENDENTE/Jonio da Costa Komunidade sira iha aldeia Osolia, Suku Letemumu, Postu Administrativu Kelikai, Munisipiu Baukau, ho voluntariu hadia eskola ne’ebé anin sobu iha 2 Outubru liu ba, Sabadu (19/12). FOTO: INDEPENDENTE/Jonio da Costa

UDAN sai grasa ba agrikultór sira tanba ai-horis ne’ebé sira kuda sei moris no buras, maibé ba estudante sira ne’ebé eskola iha Ensinu Baziku Filial Osolia ne’ebé lokaliza iha area foho matebian huun, udan nu’udar “dezastre” ba sira.

Ensinu Baziku Filial (EBF) Osolia, aldeia Osolia, Suku Letemumu, Postu Administrativu Kelikai, Munisipiu Baukau, harii husi inisiativa komunidade sira dezde tinan 2010.

Komunidade husi aldeia ne’e deside harii eskola refere atu nune’e sira-nia oan ne’ebé sei kiik labele la’o dook ba aldeia ka suku seluk hodi eskola.

Ho kapasidade uitoan ne’ebé sira iha, sira konsege harii eskola ida ho aula aprendizajen 6 no aula ba professor ida.

Aula haat, inklui aula ba professor sira iha kondisaun ne’ebé di’ak uitoan, tanba hada ho bloku kuaze metru ida no kontinua ho didin husi au.

Maibé aula tolu seluk ho kondisaun ne’ebé la di’ak. Aula ne’e taka ho kalen no didin mós ho kalen. Kondisaun ida ne’e difikulta prosesu aprendizajen, liu-liu iha tempu udan tanba udan ne’ebé monu tuun kona kalen halo lian barullu nune’e alunu sira sei la konsege atu rona lia-fuan ne’ebé sira-nia mestri koalia.

“Bainhira udan monu rai estudante sira la rona saida mak sira-nia mestri koalia iha oin tanba kalen iha leten no sorin-sorin tarutu hotu,” informa Xefe Aldeia Osolia no Prezidente Asosiasaun Profesor (APP—Asosiacão Para Profesores) Pasqual Domingos Gusmão bainhira organiza komunidade sira hodi hadi’a kalen EBF Osolia ne’ebé anin sobu, Sabadu (19/12).

Iha fatin hanesan, Koordenadór EBF Osolia, Francisco Xavier Gusmão hatutan, aula aprendizajen tolu ne’ebé didin de’it ho kalen la merese atu sai fatin hanorin estudante sira.

Aleinde ne’e, nia hatutan, eskola ne’e hasoru mós problema lubuk seluk mak hanesan laiha bee, laiha sala biblioteka, dapur atu prepara merenda eskolar ne’ebé la merese, no haris-fatin laiha.

“Meza, kadeira, no armariu ba professor sira laiha, no kuadru eskola profesor sira mak prega triplex hodi hanorin estudante sira,” nia informa.

Anin Sobu

Iha 2 Outubru liu ba, bainhira mosu anin boot, EBF Osolia mós hetan impaktu. Kalen ne’ebé taka aula haat anin sobu.

Iha fulan hirak liu ba parte eskola hato’o ona problema refere ba parte edukasaun munisipal, maibé seidauk iha resposta.

Ho nune’e, iha fulan Dezembru, autoridade lokal hamutuk ho komunidade sira halo kontribuisaun hodi sosa kalen atu taka fila fali aula ne’ebé aat.

“Inan-aman husi alunu sira nian mak sosa kalen, pregu, ai, hadia fila fali,” dehan nia.

Entretantu, Xefe Aldeia Pasqual Domingos Gusmão informa, nu’udar autoridade lokal nia parte hato’o ona informasaun ba ministériu edukasaun, maibé la hetan resposta.

“Tanba ne’e nu’udar Xefe Aldeia ha’u organiza komunidade, apoiu osan dollar ida-rua sosa material, halo voluntariamente hadi’a fali eskola ida ne’e,” dehan nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV