Print this page

Alkatiri husu TL habesik Indonézia rezolve problema Papua Featured

By Cristina Ximenes Maiu 05, 2025 254
Eis Primeiru Ministru, atuál Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Marí Alkatiri. Foto:Dok// Eis Primeiru Ministru, atuál Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Marí Alkatiri. Foto:Dok//

DILI: Eis Primeiru Ministru, atuál Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Marí Alkatiri, husu Estadu Timor-Leste hakbesik-aan ba Estadu Indonézia hodi buka solusaun ba problema konflitu iha Papua.

"Sensitivu tebes ami ko'alia kona-ba Papua... Uluk Indonézia okupa ita, ita konsege duni sai husi ida ne'e. Mas ita mós iha morál, atu bele hakbesik-aan ba Indonézia, nune'e fó ideia ruma atu halo nusa bele rezolve problema Papua nian, labele Ignora de'it," dehan nia, iha Gabinete Eis PM, Faról, Kinta (1/5).

Nia argumenta, Timor-Leste uluk nia funu balun maibé rezolve tiha, agora relasaun di'ak loos, husik rai husi rai to'o foho leten, iha morál, iha forsa polítika, bele halo ida ne'e.

Alkatiri esplika, agora see dehan, de'it labele tanba relasaun di'ak ho Indonézia, husik de'it ema mate iha Papua mós la loos.

"Tanba ema mate buat ruma la loos, bainhira ema mate tanba oho buat ruma la loos, maibé ha'u mós dehan, ita-nia maluk sira iha Papua tenke buka atu halo nusa, buka rezolve problema interna," tenik nia.

Nune'e, labele explora grupu ida kontra grupu seluk, tenke rezolve problema interna, maibé hanesan Estadu Timor-Leste devia iha inisitiva dehan, Timor prontu atu halo mediasaun, nune'e, labele oho malu tan, labele funu tan,.

Nune'e, hetan solusaun atu halo saida, nusa la hetan solusaun ba Papua ne'e respeita nafatin soberania, maibé vontade.

Entretantu, Eis Primeiru Ministru, Marí Alkatiri haktuir, g7+ nomeia Prezidente Respúblika, José Ramos Horta, ba rezolve problema iha mundu tomak, la rezolve iha rai-laran, la rezolve viziñu sira nian, ambisaun ba rezolve iha mundu tomak ne'e la loos ida.

Hanesan, Sahara, nia (Alkatiri) rasik asvezes la hatene atu halo tan saida, embaixadór iha ne'e rekoñese primeiru governu lori sira mai to'o iha ne'e.

Tanba, hanesan uluk iha rai, sira kiak sira fahe sira nia kiak ba atu bele halo atividade, agora dala-barak dehan, sira la halo buat ida, sira fahe sira nia tempu, sira mós soe tempu buka apoiu ba Timor.

"Ita agora, gasta osan barabarak ba buat hotu-hotu, atu fó apoiu uitoan liu ba Sahara la fó, maibé ema konvida ita ba konferénsia Sahara ita ba hotu ne'eba, ita ba diskursu fura-furak, mais iha rai laran la rezolve problema. Sahara, problema ida ne'ebé atu hanesan ho problema uluk Timor-Leste nian, fó vantajen de'it," haktuir nia.

Maibé, Sahara prosesu ida to'o duni estadu Sahara koñesidu komunidade Áfrikana sira to'o sai Vise Prezidente Unidade Áfrikanu.

Tanba, sira uluk estatus ida di'ak liu ita nian uluk, agora derepenti sira iha dalan klot.

Nune'e, solidaridade Fretilin nian Sahara, sira laiha dúvida, saida de'it mak Fretilin bele halo, halo. Agora atu ezije governu ne'e atu halo liu uitoan ne'e susar tebes.

Rate this item
(0 votes)